“Không nhớ”- bà cụ suy nghĩ - “Cây tằm thôn tôi rất già, nghe đâu đã
mấy trăm năm, chúng tôi từ đó đến giờ luôn dệt lụa.”
Sau khi hỏi kỹ địa chỉ thôn, tôi mua một mảnh lụa.
Từ khu chợ trở về, tôi đã lỡ giờ hẹn cơm trưa với chị Dương. Chị đang
sốt ruột chờ tôi tại quán cơm Trung Quốc. Chị trạc tuổi anh mập - hơn 40,
cả hai cùng học trường đại học, nhưng nhìn những nếp nhăn trên mặt giống
như mẹ tôi, chị trông lớn tuổi hơn nhiều. Vừa nhìn thấy tôi, chị hỏi ngay:
“Không ai gây phiền em chứ?” Lắc đầu, tôi đưa chị xem vật vừa mua.
“Thứ này nơi nào chả có, em đã mua nhầm hàng loại hai rồi”- vừa nói
chị vừa chỉ những đường chỉ đen. Tất cả hàng thủ công đều có dạng này, nó
được xem như mê lực của sản phẩm thủ công.
“Nó có ý nghĩa kỷ niệm”- tôi kể lại câu chuyện ngài Huyền Trang.
“Thảo nào Hòa Điền có nhiều tơ lụa như vậy”- chị trầm tư nói. Nhưng
chị nói thêm, các xí nghiệp dệt lụa đang có nguy cơ đóng cửa. “Chính chị
cũng không mua hàng nơi đây, hàng nơi khác đưa đến đã đẹp lại rẻ”- chị
đưa tôi xem góc áo đang mặc.
Đột nhiên chị hỏi tôi vì sao ngài Huyền Trang ghi lại việc nuôi tằm tại
Vu Điền? - “Nghe nói người xuất gia không mặc đồ lụa mà”- chị hỏi.
Thật sự tăng chúng không mặc đồ lụa vì do lụa mà giết nhiều tằm. Vì sao
ngài Huyền Trang lại hứng thú vấn đề này, tôi nghĩ có lẽ do yêu cầu của
vua Đường Thái Tông muốn biết nguyên nhân vì sao Vu Điền lại giàu có
như thế? Nhưng tôi nghĩ quan trọng nhất là ngài nghĩ đây là vấn đề sinh tồn
của Vu Điền trên con đường tơ lụa. Chính dựa vào tơ lụa đã đem lại sự ổn
định quốc gia, thịnh vượng của Phật giáo tại các quốc gia ven vùng sa mạc
này.
“Huyền Trang của em hiểu tình người hơn Đường Tăng trong Tây Du
ký.”
Quả thật như vậy.
Cơm trưa, tôi hỏi chị có biết thôn của bà cụ bán lụa khi nãy không. Chị
nói nếu có thể tìm được một chiếc taxi, chị sẽ đưa tôi đến đó. Chính phủ chỉ
