táng tại Bạch Lộc Nguyên, ba vạn người hầu ngài suốt ba ngày đêm. Bởi vì
từ trong cung, Cao Tông có thể nhìn thấy mộ ngài nên mãi thương tiếc, bèn
kiến tạo một ngôi chùa nơi thâm sơn, xa thành Trường An để an vị xá lợi
ngài, sau gọi là chùa Hưng Giáo.
Hơn ngàn năm nay, chùa Hưng Giáo mấy lần bị hủy diệt rồi lại trùng tu,
nhưng tháp xá lợi ngài Huyền Trang vẫn đứng nơi đó. Phía trái chánh điện,
đi qua một cổng vòm mặt trăng, tháp xá lợi của ngài nằm giữa vườn hoa
nguyệt lý, hai bên là hai vị đệ tử tâm đắc của ngài: Khuy Cơ và Viên Trắc.
Nơi đây có một gian tưởng niệm, nhưng rất đơn giản. Bên trong đặt pho
tượng ngài bằng gỗ, đang trên đường thỉnh kinh. Mỗi kỳ lễ Phật Đản Sinh,
chư tăng tập trung tại đây tưởng niệm ngài. Tôi hỏi cách thức tưởng niệm.
Ông cụ nói: “Chẳng có gì, chỉ dâng cúng vài món đơn giản, tụng vài đoạn
kinh do ngài phiên dịch”- nghe giọng ông có vẻ buồn - “Chúng tôi vẫn
muốn kỷ niệm Đại sư tươm tất như chư tăng tại tháp Đại Nhạn, nhưng
chúng tôi lấy đâu ra tiền! Ở đây quá ít du khách, chúng tôi lại không có thu
nhập gì. Cô nên viết một quyển sách, như vậy sẽ nhiều người biết về đại sư
Huyền Trang và chùa chúng tôi”- ông ngừng một lát lại nói - “Đại sư
đương nhiên nên được biết đến!”
Tôi ngồi trên chiếu đối diện tháp Xá Lợi, trong lòng vô cùng đau xót.
Tháp giống như phiên bản của tháp Đại Nhạn, có điều nhỏ hơn, qua nắng
mưa của hơn ngàn năm nó có vẻ cũ kỹ, đỉnh tháp mọc đầy cỏ hoang. Trong
lịch sử Trung Quốc, hơn ai hết ngài Huyền Trang có cống hiến nhiều cho
Phật giáo; so với các đế vương trong lăng mộ hùng vĩ, ngài càng vĩ đại hơn.
Nhưng ngôi tháp trước mặt tôi lại quá đơn giản, nếu như mọi người chưa
hề biết trước đây, lại thêm trên tháp không có những chữ “Đường Tam
Tạng tháp”, thì họ không lưu tâm, nói gì đến lễ bái.
Thế nhưng thậm chí ngài Huyền Trang sẽ cho tháp của ngài như thế là
quá xa xỉ, vì ngài vốn chỉ cần thân quấn chiếu chôn dưới đất. Cả đời ngài vì
Phật giáo, cũng giống như tên gọi của chùa: Hưng Giáo. Ngôi tháp xá lợi
của ngài đơn giản, càng chứng tỏ cho sự vĩ đại và bình phàm của ngài, cho
tín ngưỡng của ngài, đời này cũng như đời sau. Tôi biết, tôi không thể so
