như một vị quốc vương chưa từng có trong truyền thuyết trung thế kỷ,
ông là anh hùng trong sử thi, luôn hướng về phía trước.
Đương nhiên ngài Huyền Trang cũng có hối tiếc. Từ Ấn Độ ngài đem về
657 bộ kinh, nhưng chỉ phiên dịch 70 bộ, tuy vậy số lượng vẫn nhiều hơn
so với bất cứ nhà phiên dịch nào trong lịch sử Trung Quốc. Ngài hy vọng
có thể tiếp tục sự nghiệp chưa hoàn thành. Nếu như ngài biết được vận
mạng của Pháp Tướng tông thì ngài sẽ càng nuối tiếc hơn. Ngài đã dốc hết
lòng cho tông này, nhưng sau khi ngài viên tịch chưa đầy 20 năm, Pháp
Tướng tông đã suy yếu, hơn nữa giáo nghĩa này đã thất truyền tại Trung
Quốc. Mãi đến thế kỷ XIX mới truyền trở lại từ Nhật Bản.
Sự thâm sâu của Pháp Tướng tông khiến tôi còn nghi hoặc, giống như
năm xưa ngài Huyền Trang khi còn trẻ do không lý giải được mà phải tây
hành cầu pháp. Nhưng vì bản thân đã tìm hiểu được ngài Huyền Trang nên
tôi cảm thấy an ủi. Tôi có thể tìm được chính mình, phát hiện được Phật
giáo không? Nếu như nói có, đó là những gì tôi đã gặp trong chuyến tây
hành đã chấn động tôi. Lão Đoàn hoàn tục tại Tây An, lãnh tụ Jialina của
Kirgizstan, Asoka tại Bồ Đề Đạo Tràng, và Thiện Nhẫn trong chùa ở Đôn
Hoàng. Từ những người này, trong đó có cả ngoại tôi, tôi đã được lợi ích
rất nhiều, điều quan trọng nhất là tín ngưỡng họ đang thực hành, đó chính
là thông qua việc thay đổi tư tưởng của chính mình để thay đổi cuộc sống.
Bây giờ tôi mới hiểu, đó thật sự là chủ nghĩa duy tâm mà chúng ta
thường phê phán. Tôi được giáo dục theo chủ nghĩa duy vật triệt để. Tôi
nhớ lại thời Cách mạng Văn hóa, hồng vệ binh đã lớn tiếng với ngài Huyền
Trang: Tinh thần làm sao quyết định được vật chất? Nếu như chúng ta ăn
không no thì làm sao suy nghĩ đến việc khác được? Khi mà chúng ta đã no
đủ, chúng ta không cần nghi ngờ, mọi người đều được ăn no mặc ấm thì sẽ
hạnh phúc.
Nhưng khi hồi tưởng lại thời kỳ những năm 1950, tôi không thể tìm được
ví dụ cho thấy tinh thần sẽ quyết định vật chất. Mặc dù Mao Trạch Đông
hơn ai hết tin vào sức mạnh tinh thần. Liên tục những cuộc vận động chính
trị để thanh lọc bộ não của mỗi người, nhưng mục tiêu đạt được lại quá xa
