khẩu, người dân đa phần là thương gia nước ngoài, họ chiếm năm trong số
bảy khu của toàn thành. Tại các tự Viện, thạch khu trong và ngoài thành
Lương Châu, ngài Huyền Trang gặp nhiều vị tăng đến từ các quốc gia như
Ấn Độ, Trung Á. Ngài quyết định dừng chân nơi đây một thời gian để
thông qua chư tăng và thương nhân nước ngoài hỏi thăm tình hình quốc gia
của họ cũng như thủ tục xuất quan.
Người bản xứ nghe nói có cao tăng đến từ kinh thành, vui mừng khẩn
cầu ngài thuyết pháp. Tuy lo lắng bại lộ thân phận không hợp pháp, nhưng
ngài vẫn nhận lời. Với phong độ nho nhã, lời hùng biện dứt khoát của ngài
đã lưu lại ấn tượng sâu sắc nơi tâm trí mọi người. Họ cúng dường cho ngài
kinh phí, ngựa để bày tỏ lòng thành. Ngài lên ngựa, chỉ giữ lại ít lộ phí, còn
bao nhiêu đều cúng lại các tự Viện ngài đã trú qua. Y như dự đoán, danh
đồn đã hại thân ngài. Thứ sử Lương Châu hay tin ngài sang Ấn, lệnh cho
ngài lập tức phải quay về Trường An: “Hoàng đế vừa đăng cơ, chốn biên
cương chưa ổn định, không ai có thể từ đây vượt biên giới.” Gặp phải lệnh
cấm nghiêm khắc, nhưng lòng đã quyết, dựa vào đêm tối, một vị cao tăng
bản xứ vốn ngưỡng mộ ngài nên đã sai hai người đệ tử dẫn đường đưa ngài
trốn khỏi Lương Châu.
Từ Tây An, tôi ngồi tàu mất 48 tiếng mới đến được Võ Oai. Tiếng loa
phát ra giới thiệu đây là một cổ thành có lịch sử huy hoàng với biểu tượng
là chú ngựa phi bằng đồng xanh - đây là điều căn bản nhất người Trung
Quốc hiểu biết về Võ Oai. Dọc nhà ga, những người bán hàng ra sức mời
mọc những mặt hàng mô phỏng cho du khách. Chú ngựa phi bằng đồng
xanh được phát hiện trong một lần khai quật, tại một căn hầm gồm có 80
con chiến mã, hình dáng oai phong đang tung vó phi nước đại. Theo sử ký
ghi chép, đây là loại ngựa có sức dẻo dai nổi tiếng, vượt xa những con ngựa
chiến lùn của trung nguyên. Nó là công cụ lý tưởng nhất trong thời chiến để
dẹp những bộ lạc ngoan cố xâm chiếm. Sử gia Tư Mã Thiên cũng từng
khen loại chiến mã này.
Tôi quyết định không xuống trạm này, mặc dầu tiếng nhạc của nó từng
quyến rũ hoàng đế và dân chúng, rượu ngon nơi đây đã làm say bao nhiêu
