Nhưng điều kích thích ngài nhất, chính vì Qui Tư là quê hương của ngài
Cưu Ma La Thập. Phụ thân ngài Cưu Ma La Thập là người Ấn Độ, mẹ ngài
là em gái quốc vương Qui Tư. Năm lên bảy tuổi, ngài sang Kashmir học
tiếng Phạn và kinh Phật, về lại Tây Vực thuyết pháp truyền đạo, danh đồn
khắp. Công nguyên 385, khi Hậu Tần Diêu Hưng chinh phục Qui Tư, đặc
biệt thỉnh ngài về làm quốc sư, thỉnh ngài chủ trì công tác phiên dịch kinh
điển. Trước đó, các Phật kinh được phiên dịch chỉ rải rác, và thất lạc. Số
lượng kinh điển ngài Cưu Ma La Thập phiên dịch rất nhiều, đặc biệt là kinh
điển Đại thừa, độ chính xác cao, ngài là thủy tổ sự nghiệp phiên dịch này.
Ngày nay, các kinh mà chư Tăng Trung Quốc tụng như “Phật thuyết A Di
Đà kinh”, “Kinh Kim Cang”, “Đại trí Độ Luận”, đều là từ bản phiên dịch
của ngài Cưu Ma La Thập. Trước ngài Huyền Trang, ngài Cưu Ma La Thập
là bậc truyền bá Phật giáo Trung Quốc đầu tiên.
Trước Viện nghiên cứu thạch khu Qui Tư là tượng ngài Cưu Ma la Thập,
tư thế rất giống tư tưởng gia. Lúc tôi nhìn kỹ tượng để chiêm nghiệm cuộc
đời truyền kỳ của ngài và sự ảnh hưởng đối với ngài Huyền Trang, thì
Salim đã mua được vé vào, dắt thêm lại một người hướng dẫn. Sau khi nói
chuyện, tôi được biết cả hai đều là bạn tại đại học Tân Cương. Salim nhờ
người bạn hướng dẫn chúng tôi xem những bích họa điển hình nhất vào
thời ngài Huyền Trang. Người bạn nói: “Thật đáng tiếc, những gì trân quý
nhất, đẹp nhất nơi đây đều bị người Đức đem về Berlin cả rồi.”
Lời anh ta càng chứng minh cho những ghi chép trong “Bảo vật chôn
giấu tại Đột Quyết - Trung Quốc” của kẻ phá hoại Uighur.
“Tôi sẽ cố tìm còn gì đáng để các bạn xem không” - Anh bạn nhiệt tình
nói. Anh ta dẫn chúng tôi trèo lên một dốc đứng, đến động số 205 thì dừng
lại. Trong động tối om, không thể thấy gì cả, đi một đoạn mới quen mắt, tôi
thấy trước mặt là bức tường trắng.
Salim hỏi: “Cái gì thế này?”
“Chắc cô đã xem qua hình rồi chứ?”- anh bạn lấy từ trong túi ra một tập
ảnh, bật đèn pin. “Bích họa vốn tại đây, nhưng đã bị người Đức lấy trộm
rồi.” Trong hình có thể nhìn thấy quốc vương, vương hậu đứng bên cạnh
