qua câu chuyện cuộc đời của Aeneas, một chiến sĩ của thành Troy
đã đưa dân chúng lánh nạn khi thành này bị tiêu hủy. Đoàn người
thành Troy lang thang vô định tìm chỗ định cư. Aeneas đã gặp nhiều
phụ nữ tuyệt đẹp đem lòng yêu ông, muốn ông dừng bước giang hồ,
từ bỏ giấc mộng khôi phục thành Troy để chung sống với họ. Tuy
nhiên, Aeneas cương quyết gạt bỏ tình riêng để theo đuổi lý tưởng
tìm một nơi chốn mới để dân xứ ông được sống một cuộc sống tự
do như khi xưa tại thành Troy. Họ lưu lạc đến một vùng xa lạ, chiến
đấu cam go với các lãnh chúa tại đây rồi xây dựng nên một đô thị
hoành tráng như Troy. Aeneas đặt tên cho nó là La Mã (Rome). Do
đó, dân xứ này đều mang dòng máu oai hùng của dân thành Troy.
Họ không quên việc quê hương của họ bị thiêu hủy nên đã chinh
phục Hy Lạp để rửa mối hận trăm năm trước. Dĩ nhiên, đây chỉ là
một huyền thoại được viết ra dưới ngòi bút của thi sĩ Virgil, nhưng
những vần thơ hùng tráng này cũng đã khiến tôi suy nghĩ rất nhiều.
Phải chăng dân thành Troy đã thật sự trở lại làm người La Mã? Phải
chăng ân oán ngàn đời sẽ được giải quyết ở thời điểm khác?
Cuộc nói chuyện của chúng tôi ngừng lại vì tiếng kèn đồng nổi lên
vang dội. Các võ sĩ giác đấu đã bước ra sân. Sau thủ tục chào khán
giả, từng cặp, từng cặp xông vào chém giết lẫn nhau không chút
nương tay. Những thân thể lần lượt gục ngã, máu tuôn khắp nơi, hết
giác đấu sĩ này đến giác đấu sĩ khác xông vào chém giết, tiếng kêu
la, gào thét ngày một lớn. Tôi thấy Valeria che mặt với vẻ sợ hãi
trong khi chú tôi thì hào hứng, lớn tiếng cổ vũ những giác đấu sĩ mà
ông yêu thích. Tiếng khán giả la hét vang dội khắp đấu trường, còn
tôi thì không muốn nhìn cảnh chém giết này thêm một chút nào nữa.
Tôi quay mặt đi, nghĩ đến thầy Marcus, một giác đấu sĩ lừng danh,
từng chiến thắng hàng trăm trận trong đấu trường, trở thành thần
tượng của vô số giác đấu sĩ đương thời. Thầy vẫn thường nói với
chúng tôi: "Là võ sĩ giác đấu, ta không có sự lựa chọn nên buộc phải
làm nhiều việc tàn bạo, trái lương tâm. Tuy nhiên, các con thì có cơ
hội lựa chọn, nên đừng bao giờ làm những việc giết chóc như thế.
Ngay cả con vật trước khi bị giết, cũng sẽ sợ hãi, kêu la huống chi là
con người".
