Trang Tử
NAM HOA KINH
Dịch và bình chú : Thu Giang Nguyễn Duy Cần
TIÊU- DIÊU- DU
DỊCH NGHĨA:
TIÊU- DIÊU- DU
A. Tại biển Bắc có con cá Côn, lớn không biết mấy nghìn dặm. Cá này hóa
ra chim Bằng: lưng của chim Bằng lớn cũng không biết mấy nghìn dặm.
Vỗ cánh mà bay, cánh nó sè ra như mây che rợp một phương trời. Biển
động, Bằng bèn bay sang biển Nam: biển Nam là Ao- Trời.
Tề Hải, sách chép các việc kỳ quái nói: chim Bằng, lúc bay qua biển Nam,
cánh đập làm cho sóng nước nổi lên ba nghìn dặm dài; nó nương theo gió
trốt mà cất lên chín muôn dặm cao, và bay luôn sáu tháng mới nghỉ.
Cái mà ta thấy trên không kia có phải là bầy" ngựa rừng" chăng, hay là bụi
trần? Hay là cái hơi thở của muôn vật nổi lên? Còn màu trời xanh xanh kia
có phải là màu thật của nó không, hay chỉ là màu của vô cùng thăm thẳm?
Thì cái thấy của con chim Bằng bay trên mây xanh dòm xuống dưới đây
cũng chỉ như thế mà thôi.
Vả lại, nước không sâu thì không sức chở thuyền lớn. đổ một chung nước
nhỏ vô một cái hủng nhỏ trong nhà, lấy một cọng cỏ thả lên làm thuyền, thì
thuyền tự nổi; nếu lại lấy cái chung ấy làm thuyền mà thả lên, thì thuyền
phải trịt. Là tại sao? trị nước không sâu mà thuyền thì lớn. Cũng như lớp
gió không dầy thì không đủ sức chở nổi cánh lớn của chim Bằng. Bởi vậy
chim Bằng khi bay lên chín muôn dặm cao là cỡi lên lớp gió ở dưới nó.
Chừng ấy, lưng vác trời xanh, không gì ngăn trở, nó bay thẳng qua Nam.
***
Một con ve và một con chim cưu nhỏ thấy vậy, cười nói:" Ta quyết bay vụt
lên cây du, cây phương. Như bay không tới mà có rơi xuống đất thì thôi,
chứ không sao! Bay cao chín muôn dặm, sang qua Nam mà làm gì? Ta
thích bay đến mấy cánh đồng gần đây, ăn ba miếng no bụng, rồi về. Nếu ta
