NAM HOA KINH - Trang 61

tích khoáng vi sự. Khách văn chi, thỉnh mãi kỳ phương bách kim. Tụ tộc
nhi mưu viết: ngã thế thế vi bình tích khoáng bất quá sổ kim, kim nhất triêu
nhi chúc kỹ bách kim, thỉnh dữ chi."
Khách đắc chi, dĩ thuyết Ngô vương. Việt hữu nạn, Ngô vương sử chi
tướng… Đông dữ Việt nhơn thủy chiến, đại bại Việt nhơn, liệt địa nhi
phong chí.
Năng bất quy thủ nhất dã. Hoặc dĩ phong, hoặc bất nhiên ư bình tích
khoáng, tắc sở dung chi dị dã. Kim tử hữu ngũ thạch chi hồ, hà bất lự dĩ vi
đại tôn nhi phù hồ lạc vô sở dung. Tắc phu tử du hữu bồng[xxviii] chi tâm
dã phù.
G. Huệ- tử gọi Trang tử, nói: Ngụy vương tặng tôi một giống dưa to. Tôi
trồng nó có trái nặng đến năm thạch. Dùng nó đựng nước, nó nặng, không
cất nhắc được. Bổ nó ra làm cái bầu, thì lại không còn dùng được chỗ nào.
Đâu phải nó không to lớn, nhưng vì cho nó là vô dụng nên tôi đập bỏ nó.
Trang tử nói: Thế là phu tử vụng về chỗ đại dụng nó. Nước Tống có người
khéo chế được môn thuốc chữa răn nứt da tay, đời đời chuyên làm nghề
ươm tơ. Có người hay biết, đến xin mua phương thuốc đó một trăm lượng
vàng. Anh ta bèn nhóm thân- tộc bàn rằng:" Nhà ta đời đời làm nghề ươm
tơ, lợi không hơn số vàng đó. Nay một mai mà được trăm vàng, xin để cho
bán."
Người khách được phương thuốc, đem thuyết vua Ngô. Nước Việt có nạn,
vua Ngô sai anh làm tướng. Nhằm mùa đông, thủy chiến với người Việt,
người Việt đại bại. Vua Ngô bèn cắt đất mà phong thưởng anh ta.
Cũng thời cùng một phương thuốc trị răn nứt da tay mà một người được
thưởng phong, một người không ta khỏi cái nghề ươm tơ: đó là tại chỗ biết
dùng mà khác nhau vậy.
Nay phu tử có trái dưa nặng đến năm thạch, sao không tính dùng nó làm
trái nổi thả qua sông qua hồ, mà lo chi hồ vỡ bầu tan, không có chỗ dùng?
Thì ra vì cái lòng của phu tử hẹp hòi chưa thông đạt đó.
H. Huệ tử vị Trang tử viết: Ngô hữu đại thọ, nhơn vị chi Vu. Kỳ đại bổn
ủng thũng[xxix] nhi bất trúng thằng mặc. Kỳ tiểu chi quyện khúc, nhi bất
trúng quy củ. Lâph chi đồ, tượng giả bất cố. Kim tử chi ngôn đại nhi vô