éducaion recue, réunissait les conditions d une véritable confrontation
entre deux civilisations". Đoạn văn trên của vua Bảo Đại giúp dẹp hết
những bàn tán bên lề, những chuyện tủn mủn thổi phồng về chuyện đám
cưới của ông với cô Nguyễn Hữu Thị Lan.
Những trở ngại mà cô dâu tương lai gặp và phải đương đầu.
Đặt mình vào địa vị Hoàng Hậu Nam Phương mới thấy thấm thía được
những trở ngại, những khó khăn mà Bà phải chịu đựng. Thật quả không dễ
gì lấy được một ông vua và cũng không dễ gì làm Hoàng Hậu. (4) Nhưng
lịch sử cũng cho thấy không thiếu trường hợp trước đây xứ Nam Kỳ mà có
lần vua Bảo Đại đã gọi là miền đất hứa đã cống hiến cho triều Nguyễn
những người con gái tài ba và sắc đẹp: Bà Từ Dũ, tức cô Phạm Thị Hằng là
vợ vua Thiệu Trị và là mẹ vua Tự Dức. Bà là tiêu biểu cho một lớp người
phụ nữ đức hạnh, có học vấn, làm gương sáng cho mọi người trong triều
đình. Sau đó đến bà Hồ Thị Hoa, vợ vua Minh Mạng và cuối cùng là cô
Nguyễn Hữu Thị Lan. Tên của bà là Nam Phương Hoàng Hậu mang ý
nghĩa đó, chỉ thị đó là Hương thơm của miền Nam. Tên đó biểu thị cả
nết lẫn người đem lại vinh dự cho người dân xứ Nam Kỳ. (LTS: tác giả
ghi chữ đậm) Nhưng cái khó lớn lao nhất Bà phải đương đầu vì Bà là
người Công giáo. Những chỉ dụ cấm đạo hồi nào mới chỉ vừa ráo mực.
Lòng người chưa ổn. Điều đó cũng chứng tỏ Bà là người có cá tính, can
đảm và trung thành với đạo giáo của Bà. Giả dụ một người đàn bà khác thì
sao? Sẽ bỏ tất cả, sẽ làm tất cả và bằng bất cứ giá nào để được làm Hoàng
Hậu. Hiểu đến cội nguồn mới hiểu được nhân cách của Bà, cái cao quý của
một nhân phẩm và cái trong sáng, ngay thẳng của một người đàn bà có giáo
dục. Chỉ về một điểm này thôi, Bà là người đáng nể trọng. Qua những
người phục vụ chung quanh vua và Hoàng Hậu sau này, mọi người không
kể bất cứ ai đều bầy tỏ lòng kính trọng và quý mến cái nhân cách của Bà.
3. NGÀY ĐÁM CƯỚI
Mọi chuyện đã xong. Dư luận cũng tạm ngưng tiếng nói. Những đám mây
mù đã tan. Phần lớn nhờ vào sự cương quyết đến cứng rắn của vua Bảo
Đại. Huế chờ đón một biến cố có một không hai trong lịch sử triều Nguyễn,
một mẫu nghi thiên hạ đến từ miền Nam với những sắc thái mới đến làm