nhất để tránh sự oanh tạc của phi cơ là việc vô cùng cần thiết.
Chính vì vậy mà sau cuộc đại bại ở Mạc-tư-khoa, tại miền Đông Nam
nước Pháp và bên miền Bắc nước Ý người ta thấy xuất hiện không biết cơ
man nào là các đoàn chuyên gia quân sự lần mò đi tìm những địa điểm thuận
lợi để xây dựng các binh công xưởng ngầm.
Một đoàn chuyên gia đã mò xuống tận thung lũng Ma kia. Rồi từ tháng
giêng năm 1942 ỏ Xanh Rê-mi không bao giờ ngớt tiếng máy ô-tô. Từng
đoàn xe cứ lao vùn vụt qua thị trấn, những chiếc lớn mà đại úy Lút cho là
của công xưởng ngầm, lúc nào cũng được ngụy trang cẩn thận, thường ghé
lại gần dãy nhà trong vài ba phút, rồi lại chạy về một nơi nào đó ở phía nam,
sau khi ngoặt vào con đường chính của thị trấn. Con đường dẫn đến tận đâu
thì không ai biết được. Ngay cả các xe quân sự cũng bị cấm chạy vào đường
ấy.
Đến tháng ba, những đường hầm rộng lớn đã xuyên qua hai triền núi từ
thung lũng Ma tỏa ra hai hướng Tây và Đông, rồi sang hè những phân
xưởng đầu tiên bắt đầu hoạt động dưới đất sâu, chỗ thấp nhất của thung
lũng.
Bây giờ thung lũng này mới xứng với cái tên của nó. Pôn, hay nói đúng
hơn, con người nấp dưới cái tên đó, chưa bao giờ trông thấy thung lũng Ma.
Anh chỉ nghe vợ anh, người chính quê ở một làng nhỏ gần Xanh Rê-mi nói
lại cái tên ấy mà thôi. Có ngờ đâu ngày nay thung lũng ấy đang đe dọa tính
mạng anh.
Người tù binh số 2948 cắn chặt môi lại để tiếng rên của mình không
vang xa khắp trại. Đó là một kỷ niệm cũ, sau khi dọi sáng vào bóng tối, nó
lan ra như một ảo ảnh, dù anh cố sức giữ nó lại. Mà trong thực tế có tất cả
những việc đó không?
Từ khi bị người ta đưa xuống hầm, Pôn đã mất hết cái cảm giác thực tế
