— Bà nó không hiểu đâu! Tôi không thấy một người đàn bà nào mà nó
thích như bà nói. Không! Nó đã đề nghị một thu xếp như thế này. Nó bảo:
Vợ con phải đi học trong ba năm ở một thành phố sát bờ biển, một trường
học của người ngoại quốc mà con biết bà hiệu trưởng, con sẽ viết thơ giới
thiệu vợ con với bà ấy. Vì con, họ sẽ nhận cho vợ con học trong trường. Ở
trong đó vợ con sẽ dần dần giống như các phụ nữ ở đây. Vợ con sẽ học đọc,
học viết mà còn học cách dạy dỗ con cái nữa”.
Bà cụ vụt cười, một nụ cười thật nhỏ, nhưng chua chát. Nhưng gương
mặt nàng dâu ửng đỏ. Nàng ngẩng đầu lên, đôi mắt ngấn lệ. Nàng nói mặt
cách khiêm nhường:
— Phải con không biết gì hết. Anh Vương nói chí lý. Con không xứng
đáng với anh ấy. Con sẽ đến trường nào anh ấy muốn. Khi con phơi xong
quần áo ngự hàn, chuẩn bị cho mùa đông xong, con sẽ đi...
Nàng nói thêm với giọng hổn hển:
— Con sẽ đi nếu anh ấy muốn con giống như những người khác.
○○○
Nhưng làm sao một người mẹ trở lui lại vào thời con gái? Nàng đã rơi
nước mắt khi tách rời hai đứa con. Nàng đã quay lại một lần chót để nhìn
hai đứa con đứng sát vòng rào, dang hai cánh tay ra gọi mẹ.
Nàng đã ra đi bên cạnh người tớ già, bất bình trước sự việc kỳ quái như
thế. Nàng đã vào trường, ngồi vào chỗ dành riêng ở dãy phòng ngủ, giữa
những hàng giường và trong phòng học, ở bàn riêng của nàng.
Làm sao nàng quên được tình cảnh éo le của nàng giữa cảnh xa lạ đó?
Người ta đã tỏ ra tử tế với nàng. Những người đàn bà ngoại quốc trắng xanh
và kỳ lạ, rất lịch sự với nàng. Nhưng nàng phải ngồi trong một góc phòng, ở
giữa đám bé con, phải cúi xuống các quyển sách có những chữ thật lớn.
Nàng quyết chí học hành, để học cho xong, càng sớm càng hay. Nhưng
khi nàng tập trung tâm trí vào các chữ cái thì hồn nàng bay bổng trở về nhà
và nàng không thể trách rời ra được. Nàng nghĩ thầm “với gió lạnh như thế,
có ai mặc áo ấm cho hai đứa bé không?” Nàng lo sợ không ai lo cho các
