NARCISSE VÀ GOLDMUND - Trang 156

điều ấy. Bao nhiêu năm sống lang thang ấy cũng đủ tạo cho cậu có tính lười
biếng nên người ta không tin cậu chăng? Cậu nhớ rất rõ mấy năm đầu học ở
tu viện, cậu vốn là một học sinh chuyên cần và hăng hái. Tại sao bấy giờ,
cậu tìm được ở mình tính kiên nhẫn mà nay thì thiếu hẳn, tại sao cậu đã
thành công khi dành thì giờ học văn phạm tiếng Latinh không biết mệt mỏi
và học tiếng Hy Lạp cổ mà trong thâm tâm cậu hoàn toàn không hề tha
thiết? Đôi khi cậu tự hỏi mình về điều đó. Bấy giờ chính tình yêu đã tôi rèn,
đã chắp cánh cho cậu, cậu chăm học, không gì khác hơn là một cố gắng để
chinh phục Narcisse, tình cảm yêu quý của thầy không thể nào có được nếu
thiếu lòng quý mến và tôn trọng. Bây giờ cậu có thể chịu khó nhọc trong
nhiều giờ, nhiều ngày chỉ vì để nhận được cái nhìn hài lòng của người thầy
yêu quí. Một khi đã đạt được mục đích: cậu bao khát khao, một khi
Narcisse đã trở thành bạn của cậu, thì đó, điều lạ lùng là chính nhà thông
thái Narcisse đó chỉ cho cậu thấy cậu không phải là người được phú các
khả năng để trở thành một bác học và đã làm đọng lại ở cậu gương mặt của
mẹ cậu vốn bị thất lạc. Thay vào vị trí của khoa học của cuộc sống ở tu
viện, của đạo hạnh, những nguồn lực sơ đẳng của tư nhiên đã chiếm lĩnh
cậu: Tính nhục cảm tình yêu của phụ nữ, nhu cầu được độc lập, cuộc sống
lang thang. Và rồi cậu đã thấy được pho tượng Đức Mẹ Đồng Trinh ấy của
thầy, phát hiện ra người nghệ sĩ trong bản thân mình và quyết lao vào con
đường mới, lại trở thành con người sống tĩnh tại. Bây giờ cậu đang ở đâu?
Bây giờ con đường của cậu đi về đâu? Các trở lực từ đâu đến?
Ban đầu, cậu không sao nhận ra được. Đối với cậu, chỉ có một điều là rõ
ràng: Cậu rất tôn quí thầy Niklaus nhưng không hề yêu mến ông theo cùng
một cung cách như trước đây cậu đã yêu mến Narcisse, thậm chí đôi khi
cậu cảm thấy thích thú vì làm cho ông thất vọng và nổi giận. Dường như
điều đó không phải không có quan hệ với sự thiếu hài hoà mà cậu thấy bộc
lộ trong cá tính của thầy: Một người cha trong gia đình và một người đứng
đầu phường hội hơi nghiêm khắc và thủ đoạn, một người đàn ông goá vợ
sống với cô con gái và với một bà đày tớ tính tình dễ sợ, một cuộc đời tẻ
nhạt và khá tầm thường trong ngôi nhà buồn tẻ, một người đàn ông không