NARCISSE VÀ GOLDMUND - Trang 267

ngoài lợi ích về một sự luyện tập trí óc cho các học sinh. Mình thấy thật là
trẻ con và ngốc nghếch kẻ nào đó bỏ cả đời vào các con tính và cứ mãi mãi
lấp đầy các hàng chữ số trên mặt giấy.
- Goldmund, bạn nhầm; bạn giả định một người làm toán như một kẻ
không ngừng giải các bài tập ở nhà trường do một ông thầy đặt ra. Nhưng
người ấy có thể tự đặt ra cả vấn đề cho bản thân; các vấn đề ấy cũng có thể
đặt ra cho họ với một sức mạnh không thể cưỡng lại được. Cần phải tính
toán và lượng định đúng đắn các không gian thực tại trước khi với tư cách
là nhà tư tưởng, lao vào tìm cách giải quyết vấn đề không gian.
- Hẳn thế. Nhưng vấn đề không gian chỉ như là sự luyện tập trí tuệ, theo
mình không đáng làm một đề tài cho một người phải hoài phí các nỗ lực và
tháng năm của mình và không xứng đáng để có một ý nghĩ chừng nào mình
không tưởng tượng bằng cách hiểu đó là một không gian thực tại: Thí dụ
trời đầy sao, theo mình đó là một không gian không phải vô bổ để ngắm
nhìn và lượng định.
Mỉm cười, Narcisse cắt lời cậu:
- Bạn muốn nói chính xác là bạn không chút coi trọng sự suy nghĩ, nhưng
trái lại bạn không coi trọng các ứng dụng của tư duy trong thế giới thực tại
và có thể trông thấy được. Mình có thể trả lời với bạn: Các cơ hội và ý
muốn ứng dụng sự suy nghĩ của chúng ta không hề thiếu đâu. Thí dụ, nhà
tư tưởng Narcisse hang trăm lần đã ứng dụng câu kết quả suy nghĩ của
mình với bạn Goldmund và với mỗi tu sĩ trong tu viện, và ông ta làm bất cứ
vào lúc nào. Nhưng làm sao có thể “ứng dụng” một cái gì đó mà mình chưa
học và trước đó chưa thực hành? Cũng vậy, nhà nghệ sĩ không ngừng luyện
con mắt và trí tưởng tượng của mình, và chúng ta đánh giá cao sự tập tành
ấy cho dù anh ta chỉ biểu hiện được trong môt số tác phẩm đích thực. Điều
mâu thuẫn là rõ ràng. Vậy bạn hãy để cho mình “suy nghĩ” và xem xét ý
nghĩ của mình theo các hiệu quả của nó, cũng như bạn xem xét phẩm chất
nghệ sĩ của mình theo các tác phẩm của bạn. Lúc này bạn lo lắng bởi vì
giữa bạn và việc làm ra sản phẩm của bạn đang có những trở lực. Hãy gạt
chúng đi, tìm hoặc tạo lấy một nhà xưởng và bắt tay vào việc. Bấy giờ
nhiều vấn đề tự chúng sẽ được giải quyết.