Tôi đã gán một tầm quan trọng to lớn biết bao cho những điều vừa trình
bày, đến nỗi tôi sợ cách mình nhấn mạnh quá đáng khi trình bày có thể làm
tổn hại cho những gì mình suy nghĩ.
Nếu bạn đọc thấy những dẫn chứng tôi kể ra đây để giúp cho lập luận của
tôi thêm sức nặng vẫn còn chưa đủ hoặc chúng được chọn không trúng; nếu
bạn đọc nghĩ rằng tôi đã thổi phồng ở đôi ba chỗ về vấn đề quyền lực xã hội,
và thấy rằng ngược lại tôi cũng đã thu hẹp quá đáng phạm vi tính độc lập
của cá nhân như nó vẫn còn đang xoay xoả được nơi đó, thì tôi mong bạn
hãy tạm gác sách này qua một bên rồi tự mình quan sát kĩ lưỡng những gì
đang diễn ra hàng ngày giữa nơi chúng ta đang sống với nhau và những gì
diễn ra bên ngoài chúng ta; xin bạn hãy hỏi chuyện người láng giềng nhà
mình; và sau hết xin bạn hãy chiêm nghiệm chính mình; tôi sẽ tuyên bố
mình thực sự bị lầm nếu như bạn đọc dù chẳng có chỉ dẫn gì hết, và lần đi
theo những cung cách khác, vậy mà vẫn có thể đạt tới cái điểm tôi có ý định
dẫn bạn tới.
Bạn đọc sẽ nhận ra rằng, trong nửa thế kỉ vừa mới qua đi, sự tập trung hoá
quyền lực đã gia tăng khắp nơi bằng cả ngàn phương cách khác nhau. Các
cuộc chiến tranh, các cuộc cách mạng, các cuộc chinh phạt đều giúp cho sự
tập trung hoá quyền lực được phát triển: mọi con người đều ra sức làm cho
nạn tập trung hoá đó gia tăng. Cũng trong thời gian nửa thế kỉ đó, với tốc độ
ghê gớm con người liên tục thay chân nhau đứng đầu các công trình, thì các
tư tưởng của họ, các lợi ích, các đam mê của họ cũng đã thay đổi đến vô
cùng; thế nhưng tất cả mọi người vẫn cứ muốn làm cách gì đó để quyền lực
được tập trung hoá, cái bản năng tập trung hoá dường như là điểm bất động
duy nhất giữa sự di động lạ lùng của cuộc sống và suy nghĩ của con người.
Và, sau khi đã xem xét chi tiết đó trong toàn bộ mọi việc con người đã
tiến hành, nếu bạn đọc có muốn nhìn lại một cách bao quát toàn cảnh, hẳn là
bạn sẽ phải kinh ngạc.
Một mặt, chúng ta thấy những triều đại cứng rắn nhất đều bị lung lay hoặc
bị thủ tiêu; từ khắp nơi, các quốc gia dùng bạo lực thoát ra khỏi phạm vi
quyền lực của các triều đại đó. Nhân dân thủ tiêu hoặc hạn chế quyền uy của
