thể lệ được sửa đổi, phần I, chương XX, trang 675). Trong các đạo luật này
có nói vào ngày chủ nhật không ai được đi săn, đi câu, chơi bài hoặc đến
những nhà có mời uống rượu. Không ai được đi đâu nếu không có lí do khẩn
cấp.
Đó không phải là dấu vết duy nhất về tinh thần tôn giáo và các tập tục
khắc khổ của những di dân đầu tiên đã để lại trong luật pháp.
Trong các thể lệ được sửa đổi của bang New York tập I, trang 662, ta đọc
được như sau:
“Ai trong vòng hai mươi bốn giờ mà ăn hoặc thua khi chơi bạc hoặc cá
cược món tiền bằng 25 dollar (khoảng 132 franc) sẽ bị coi là phạm tội
(misdemenor − tác giả cho thêm, ND), và dựa trên bằng cứ chắc chắn sẽ bị
phạt ít nhất năm lần giá trị của món tiền ăn hoặc thua; tiền phạt đó sẽ nộp
cho thanh tra công việc về dân nghèo của công xã.
Kẻ nào thua 25 dollar hoặc nhiều hơn có thể khiếu đòi tại Toà. Nếu y ta
không làm việc đó, thanh tra công việc về dân nghèo có quyền khiếu kiện kẻ
được bạc và bắt nộp món tiền được bạc cùng món nữa gấp ba số đó cho quỹ
người nghèo.”
Những luật chúng tôi mới kể được xây dựng vào thời gian rất gần đây.
Nhưng làm sao có thể hiểu nổi chúng mà lại không chịu lội ngược đến tận
ngọn nguồn của các khẩn địa? Tôi không nghi ngờ gì rằng bây giờ phần hình
phạt của luật này hiếm khi phải đem áp dụng. Luật pháp thì cứ cứng quèo
trong khi tập tục thì đã thay đổi theo cuộc xoay vần của thời gian. Dẫu sao
thì luật về ngày chủ nhật ở nước Mĩ vẫn là điều khiến cho người nước ngoài
thấy thật là kì lạ.
Đặc biệt có một thành phố lớn ở Mĩ ở đó kể từ chiều thứ bảy thì mọi hoạt
động xã hội coi như treo giờ. Bạn hãy đi ra phố vào cái giờ lẽ ra là thời khắc
mời mọc người trung niên đi công chuyện và mời người thanh thiếu niên đi
vui chơi, và bạn thấy mình cô đơn khủng khiếp. Không phải chỉ vì chẳng có
ai làm việc hết, mà hình như không có ai còn sống nữa. Không nghe thấy
tiếng vận động của các nghề công nghiệp, không cả những âm thanh của
