Mỗi người là viên quan toà tốt nhất đối với những gì
chỉ liên quan đến riêng mình thôi. − Hệ luận rút từ
nguyên lí nhân dân tối thượng. − Các công xã Mĩ áp
dụng các học thuyết đó ra sao. − Công xã ở New
England, nó đứng trên những gì chỉ liên quan đến nó, và
đứng bên dưới mọi thứ khác. − Nghĩa vụ của công xã
đối với bang. − Ở Pháp, chính phủ cho công xã mượn
người làm việc. − Ở Mĩ, công xã cho chính phủ mượn
người làm việc.
Trên đây, tôi đã nói rằng nguyên lí nhân dân tối thượng bay lượn bên trên
toàn bộ hệ thống chính trị của người Mĩ gốc Anh. Từng trang của cuốn sách
này sẽ còn giúp bạn đọc biết rõ một số điều áp dụng mới của học thuyết đó.
Ở những quốc gia có ngự trị cái tín điều về quyền nhân dân tối thượng,
mỗi cá nhân là một khúc ngang nhau của đấng tối thượng và cũng tham gia
vào việc điều hành nhà nước.
Vậy là mỗi cá nhân được coi như là cũng sáng láng, cũng có đạo đức và
cũng mạnh mẽ như bất kì người nào trong đồng loại.
Vậy thì tại sao anh ta lại phục tùng xã hội và đâu là những giới hạn tự
nhiên của sự phục tùng đó?
Cá nhân đó phục tùng xã hội không chỉ vì nó đứng thấp bên dưới những
ai cai quản nó, hoặc là vì nó thua kém năng lực một con người khác trong
việc tự cai quản chính mình. Nó phục tùng xã hội vì sự đoàn tụ với đồng loại
đối với nó là có ích và nó biết rằng không thể có được cuộc đoàn tụ này nếu
không có một quyền lực làm công việc điều hoà tất cả.
Trong tất cả những gì liên quan đến các nghĩa vụ giữa công dân với nhau,
cá nhân đó trở thành kẻ bề tôi. Trong tất cả những gì chỉ liên quan đến cá
nhân đó, nó là ông chủ: khi đó nó tự do và chỉ chịu trách nhiệm về hành
động của mình trước Chúa mà thôi. Từ đó mà có châm ngôn này: cá nhân là
kẻ tốt nhất trong vai trò viên quan toà duy nhất đối với quyền lợi riêng của
nó, và xã hội chỉ có quyền cai quản các hành động của cá nhân đó khi xã hội
