Tôi không thấy trong cái việc ở Hoa Kì người ta buộc tất cả các công
chức phải chịu trách nhiệm trước các toà án là việc làm suy yếu những
rường cột của chính quyền.
Ngược lại, tôi cảm thấy rằng người Mĩ khi hành động như vậy đã làm gia
tăng sự kính trọng cần có đối với những người nắm quyền cai trị, và những
người này càng phải chăm lo hơn nữa để thoát khỏi bị phê phán.
Tôi cũng chẳng hề nhận xét rằng ở Hoa Kì người ta đưa ra xử nhiều vụ án
chính trị, và tôi có thể dễ dàng tự lí giải điều này cho mình. Bất kể bản chất
ra sao, một vụ án bao giờ cũng là một công việc khó khăn và tốn kém. Kết
án một con người của công chúng trên báo chí thì dễ, nhưng việc người ta
quyết định đưa ai đó ra trước công lí thì không thể thiếu những lí do có đủ
sức nặng. Muốn đem khởi tố một viên chức, cần phải nại được một cái cớ
đúng đắn. Thế mà người viên chức thì chẳng khi nào cung cấp một cái cớ
như vậy khi họ ngại bị khởi tố.
Điều này không phải là do cách thức người Mĩ chọn chế độ cộng hoà của
mình, vì chuyện như thế cũng xảy ra hàng ngày ở nước Anh.
Hai dân tộc này không nghĩ rằng họ đã bảo đảm được tính độc lập bằng
cách cho phép đem xét xử những tác nhân quyền lực chính của mình. Họ
nghĩ rằng thông qua những vụ án nho nhỏ trao hàng ngày vào tay những
công dân bé mọn nhất thì họ có thể bảo đảm được nền tự do, hơn là tổ chức
những vụ tố tụng lớn không cần cho mọi người hoặc giả khi có tổ chức được
thì mọi chuyện cũng muộn mất rồi.
Vào thời Trung Thế kỉ, khi người ta còn khó khăn mới tóm được bọn tội
phạm, và khi các quan toà tóm được vài ba tên, thì họ liền trừng trị những kẻ
khốn khổ này bằng những nhục hình khủng khiếp. Song việc đó vẫn chẳng
làm giảm được số người phạm tội. Ngay từ đó người ta đã phát hiện ra rằng
làm cách gì cho công lí vừa chắc chắn lại vừa nhẹ nhàng thì càng làm cho
công lí có hiệu quả.
Người Mĩ và người Anh nghĩ rằng cần đối xử với sự độc đoán và nạn bạo
hành như đối xử với nạn ăn cắp: làm cách gì đuổi bắt nó dễ dàng nhưng
