Dường như tôi đang để cho người kế tục mình có cái quyền tiến hành những
biện pháp hành pháp và chịu lấy trách nhiệm.”
Về phía mình, nhân dân cả nước chỉ còn ngước mắt nhìn về duy nhất một
điểm; nhân dân chỉ còn dõi theo cái công việc sinh nở đang sắp diễn ra.
Vị trí của quyền hành pháp trong việc điều hành công việc càng rộng bao
nhiêu, thì hành động thông thường của nó càng lớn và cần thiết bấy nhiêu,
và một tình trạng như vậy lại càng chừng bấy nguy hiểm. Với một dân tộc
đã quen được điều hành bởi một thế lực hành pháp, hơn nữa lại còn quen bị
cai trị bởi quyền lực đó, thì việc tuyển cử không thể không gây ra một sự rối
loạn tâm lí sâu xa.
Ở Hoa Kì, hành động của ngành hành pháp có thể bị giảm tốc độ mà
không bị trừng phạt, bởi vì hành động này yếu ớt và có phạm vi hẹp xác
định.
Khi người đứng đầu chính quyền đã được bầu ra, luôn luôn có sự trục trặc
trong sự ổn định chính sách đối nội và đối ngoại của Nhà nước. Đó là một
trong những khiếm khuyết chính của hệ thống này.
Nhưng khiếm khuyết này ít nhiều nhạy cảm là do phần quyền lực người ta
gán cho vị pháp quan đã được bầu. Ở La Mã xưa, các nguyên tắc chính
quyền không hề thay đổi cho dù các vị tổng tài hàng năm đều thay đổi, bởi
vì Thượng viện vốn dĩ là một thế lực điều hành và Thượng viện cũng là một
tổ chức truyền từ khoá trước sang khoá sau. Trong phần lớn các nền quân
chủ chuyên chế châu Âu, nếu có bầu ra một ông vua, thì vương quốc sẽ thay
đổi bộ mặt sau mỗi lần chọn lựa mới.
Ở nước Mĩ, ông tổng thống có ảnh hưởng khá lớn đến công việc Nhà
nước, nhưng tổng thống không dẫn dắt mọi công việc. Cái thế lực có sức
nặng hơn vẫn nằm hoàn toàn trong tổ chức đại diện mang tính toàn quốc.
Vậy là muốn cho các đường lối chính trị thay đổi, thì phải thay đổi toàn bộ
khối nhân dân, chứ không phải là thay đổi một mình ông tổng thống. Và ở
nước Mĩ hệ thống tuyển cử áp dụng cho người đứng đầu quyền hành pháp
cũng chẳng phương hại gì rõ rệt đến sự bất biến của chính phủ.
