Đó chính là buông cái vật thật của quyền uy để vớ lấy cái bóng của uy
quyền.
Tôi chẳng hề nghi ngờ rằng (khi đó) có đưa các luật gia vào trong chính
quyền cũng chẳng có lợi ích gì thêm. Sau khi giao nền chuyên chế cho các
luật gia dưới dạng bạo hành, có thể ta bắt gặp lại nền chuyên chế đó từ tay
họ trong dáng dấp của công lí và luật pháp.
Chính quyền dân trị là miếng đất tối hảo cho thế lực chính trị của các luật
gia. Một khi người giàu, kẻ quý tộc và nhà vua bị tống cổ khỏi chính quyền,
có thể nói theo lẽ đương nhiên là các luật gia phải nhảy vào; khi ấy họ là
những con người duy nhất có đầu óc và khôn khéo mà nhân dân có thể chọn
được ở bên ngoài đội ngũ nhân dân.
Nếu như theo lẽ tự nhiên, do thị hiếu mà luật gia đến với tầng lớp quý tộc
và nhà vua, thì do lợi ích họ cũng tự nhiên mà đến với nhân dân.
Vì thế mà các luật gia ưa thích chính quyền dân chủ dù không chia sẻ các
thiên hướng cũng chẳng bắt chước các yếu kém của chính quyền này, đó là
cái nguyên nhân kép để luật gia thành một thế lực nhờ nó và đứng lên trên
nó.
Trong một nền dân trị, nhân dân không thách thức lại các luật gia, bởi vì
họ biết rằng lợi ích của luật gia nằm trong việc phục vụ chính nghĩa của họ.
Họ lắng nghe các luật gia mà không tức giận bởi vì họ không cho rằng đám
luật gia có ẩn ý xấu. Quả tình là các luật gia cũng chẳng thích lật đổ cái
chính quyền của nền dân trị, nhưng họ không ngừng lái nó đi theo cái thiên
hướng không phải là của chính quyền ấy và bằng những phương cách xa lạ
với cái chính quyền ấy. Người luật gia do lợi ích và do nguồn gốc thì thuộc
về nhân dân, nhưng do thói quen và do thị hiếu thì lại thuộc về tầng lớp quý
tộc. Ông ta như thể là mối liên lạc tự nhiên giữa hai sự vật kia, như cái khâu
nối liền đôi bên lại.
Đội quân luật gia là thành phần quý tộc duy nhất có thể pha trộn một cách
giản dị dễ dàng với các thành phần tự nhiên của nền dân trị, và có khả năng
kết hợp tốt đẹp và bền vững với chúng. Tôi không biết rõ đâu là những
