Những chân lí nói trên cho dù có rành rành đến bao nhiêu, thì chúng cũng
vẫn không tác động tới mọi đầu óc con người, và thường khi dường như
chúng ta mới chỉ có một ý niệm mơ hồ về tổ chức bồi thẩm đoàn. Khi muốn
biết cần có những thành phần nào trong bồi thẩm đoàn, người ta chỉ bó hẹp
trong việc thảo luận xem trình độ trí tuệ và năng lực của những người được
mời tham gia đoàn ra sao, coi như tổ chức đó cũng chỉ là một tổ chức tư
pháp nào đó. Thực ra theo tôi thì có thảo luận như thế cũng mới chỉ là quan
tâm đến một phần rất nhỏ của vấn đề. Bồi thẩm đoàn trước hết là một thiết
chế chính trị. Ta cần xem xét nó như một phương thức chủ quyền của nhân
dân. Cần phải vứt bỏ hoàn toàn tổ chức đó một khi ta khước từ chủ quyền
của nhân dân, hoặc là phải đặt tổ chức bồi thẩm đoàn trong mối tương quan
với các bộ luật khác xác lập chủ quyền đó. Bồi thẩm đoàn là bộ phận của
quốc gia đảm trách việc thực thi luật pháp, như các Viện là bộ phận của
quốc gia đảm trách việc làm ra luật pháp. Và muốn cho xã hội được cai trị
một cách cố định và đồng loạt, nhất thiết cái danh sách bồi thẩm viên phải
mở rộng hoặc thu hẹp tương ứng với danh sách cử tri. Theo tôi chính quan
điểm này mới luôn luôn cần phải là mối quan tâm chính yếu của nhà lập
pháp. Những chuyện khác có thể coi là phụ.
Tôi thực sự tin rằng bồi thầm đoàn trước hết là một thiết chế chính trị, và
tôi còn tiếp tục có cách nhìn như thế về nó khi đem áp dụng vào các vấn đề
dân sự.
Luật pháp thì luôn luôn chao đảo chừng nào chúng không dựa trên tập
tục. Tập tục là sức mạnh đề kháng và bền vững duy nhất của một quốc gia.
Khi bồi thẩm đoàn được chuyên dành cho các vụ việc hình sự, nhân dân
chỉ thấy nó hoạt động ở tầm xa và trong những trường hợp riêng lẻ; khi đó
nhân dân quen với việc không cần đến nó trong cuộc sống bình thường và
coi nó như một phương tiện chứ không như một phương tiện duy nhất đi tới
công lí
.
Ngược lại khi công việc của bồi thẩm đoàn mở rộng sang phạm vi dân sự,
nhân dân có thể lúc nào cũng tận mắt thấy hoạt động của nó. Khi đó nó đụng
chạm tới mọi lợi ích. Từng con người đến hỗ trợ cho từng hoạt động của nó.
