dàng xét đoán được. Trên địa hạt này, quan toà và thành viên bồi thẩm đoàn
ngang quyền nhau.
Chuyện không như vậy trong các vụ án dân sự. Ở đây quan toà xuất hiện
như một ông trọng tài vô tư giữa các đam mê của đôi bên theo kiện. Các
thành viên bồi thẩm đoàn nhìn ông ta với con mắt tin cậy và lắng nghe ông
ta với sự kính trọng, vì ở đây trình độ trí tuệ của ông ta thống ngự trình độ
trí tuệ của họ. Chính ông ta là người trải ra trước họ những lập luận khác
nhau khiến trí nhớ họ phát mệt, và cũng là người cầm tay dắt họ đi quanh co
giữa những nẻo đường tố tụng. Chính ông ta là người vạch cho họ thấy giới
hạn của diễn biến vụ việc và bày cho họ cách trả lời khi nhận được câu hỏi
buộc phải trả lời. Ảnh hưởng của ông ta tới bọn họ hầu như không bờ bến.
Liệu rồi có nên để tôi nói ra vì sao tôi thấy mủi lòng trước những lập luận
bộc lộ sự thiếu năng lực của các thành viên bồi thẩm đoàn trong các vấn đề
dân sự?
Trong các vụ án dân sự, bất cứ khi nào mà không gặp phải ít ra là những
câu hỏi về sự việc đã diễn ra, bồi thẩm đoàn chỉ có được cái vẻ ngoài một tổ
chức pháp lí thôi.
Các thành viên của bồi thẩm đoàn tuyên những quyết định có sẵn của
quan toà. Họ đem lại cho quyết định đó cái uy quyền của xã hội do họ làm
đại diện, còn quan toà lại đại diện cho lí trí và luật pháp. (Xem D)
Ở Anh và Mĩ, các quan toà tác động đến số phận các vụ án hình sự bằng
một ảnh hưởng chưa từng biết đến với quan toà Pháp. Thật dễ dàng nhận
thấy vì sao có sự khác nhau đó: vị pháp quan Anh và Mĩ đã tạo dựng được
quyền lực của mình trong vấn đề dân sự, ông ta sau đó chỉ việc thực hiện
tiếp trên một sân khấu khác, ông ta chẳng cần phải giành lấy quyền lực đó
nữa.
Có những vụ, mà lại là những vụ quan trọng hơn cả, ông quan toà Mĩ có
quyền tuyên án một mình
. Khi đó, đôi khi ông quan toà Mĩ cũng ở trong
cái tình huống thường vẫn hay xảy ra với ông quan toà Pháp. Nhưng quyền
lực tinh thần của ông quan toà Mĩ thì vẫn to hơn nhiều: cả bồi thẩm đoàn
