mồi, người Mĩ chẳng còn biết sợ mũi tên của người Anh điêng bản địa và
những bệnh tật trong vùng hoang vu. Vẻ im phăng phắc của rừng chẳng có
gì để họ ngạc nhiên hết, thú dữ đến gần cũng chẳng khiến họ mảy may xúc
động: một nỗi đam mê còn mạnh hơn là lòng yêu đời không ngừng mài giũa
cho sắc nhọn sự thèm khát của người Mĩ. Trước mặt họ là một lục địa hầu
như không bến bờ, và như thể họ sợ rồi sẽ thiếu chỗ, người Mĩ vội vã lên
như thế sợ mình sẽ quá chậm chân. Tôi đã nói tới cuộc di dân của các bang
đầu tiên của Hoa Kì. Nhưng với các bang còn trẻ thì thế nào? Bang Ohio
thành lập chưa tròn năm chục năm. Đại bộ phận cư dân bang này không
chào đời trên lãnh thổ bang. Thủ phủ của bang chưa đủ ba chục tuổi, và
những cánh đồng mênh mông bỏ hoang vẫn còn phủ khắp lãnh thổ. Ấy vậy
mà những người dân Ohio lại đã bắt đầu cuộc Tây tiến: phần lớn những
người xuôi xuống đồng cỏ tốt tươi của Illinois là dân Ohio. Những con
người đó đã từ bỏ tổ quốc đầu tiên của mình để được sống tốt, và từ bỏ tổ
quốc thứ hai để được sống còn tốt hơn. Đi khắp nơi họ đều gặp được vận
may, nhưng họ chưa bắt gặp được hạnh phúc. Với họ, cái ước vọng hạnh
phúc trở thành một đam mê day dứt và nóng bỏng mà càng được thoả mãn
lại càng trồi lên. Xưa kia, họ đã phá vỡ những mối dây rợ níu kéo họ vào
mảnh đất quê; từ đó, họ không tạo ra bất kì miền quê nào khác nữa. Với họ,
công việc di cư đã trở thành một thứ nhu cầu. Ngày nay trước mắt họ đó là
một canh bạc may rủi mà họ thích thú những phập phồng cũng ngang bằng
với những được thua.
Đôi khi bà con nhà ta đi nhanh quá đến độ ngoảnh mặt quay lại thì vẫn
thấy hoang mạc còn nằm phía sau. Rừng chỉ còn một cách là ngả rạp xuống
dưới bước tiến của người; người đi qua rồi, rừng lại vươn đứng dậy. Khi đi
dọc các bang miền Tây, không hiếm trường hợp ta bắt gặp những khu cư trú
bỏ không giữa những cánh rừng thưa. Lắm khi ta bắt gặp những di vật của
một túp lều giữa rừng thẳm sâu, và ta ngạc nhiên khi đi ngang những khu đã
khai hoang rồi bỏ đó, nó chứng minh cả sức mạnh lẫn sự thiếu kiên định của
con người. Giữa những cánh đồng bị bỏ rơi đó, trên những phế tích có tuổi
thọ một ngày đó, không trù trừ gì hết trên cánh rừng nguyên sơ ấy lại đã
mọc lên những cây hoang mới, động vật quay lại chốn tung hoành xưa; thiên
