Người lao động tự do được trả công, nhưng anh ta làm việc nhanh hơn
người nô lệ, và tốc độ làm việc là một trong những thành tố to tát của kinh
tế. Người da trắng bán những gì họ có, người khác chỉ mua khi thấy nó có
ích. Người da đen chẳng có gì giá trị để bán, song vẫn cứ phải suốt đời nuôi
anh ta; nuôi khi về già cũng như khi tuổi đã cứng, nuôi trong thời ấu thơ
chẳng sinh lợi gì cũng như trong những năm tươi tốt tuổi thiếu niên, nuôi khi
ốm đau cũng như khi lành lặn. Vậy là phải trả tiền công thì ta mới có được
sức lao động của hai hạng người đó; người lao động tự do nhận tiền lương;
người nô lệ nhận sự học hành, lương thực, chăm sóc, áo quần. Đồng tiền do
ông chủ chi ra để nuôi người nô lệ chảy đi dần dần và chi tiết, và thật khó
nhận rõ. Còn tiền lương trả cho người công nhân tự do thì được trả một lần
và dường như chỉ làm giàu cho người được nhận lương. Kì thực người nô lệ
đắt hơn người tự do, còn sản phẩm lao động của người nô lệ lại rất kém
năng suất
Ảnh hưởng của chế độ nô lệ còn vươn xa hơn nữa. Nó thâm nhập ngay cả
vào tâm hồn ông chủ nô và đóng dấu ấn rõ nét vào cung cách suy nghĩ cùng
thị hiếu ông ta.
Trên hai bờ sông Ohio, thiên nhiên đem lại cho con người một tính cách
năng động và quyết liệt. Nhưng ở mỗi bên bờ sông, tính cách chung đó lại
được đem sử dụng khác nhau.
Người da trắng bên hữu ngạn, do bị buộc phải sống bằng nỗ lực bản thân,
đã đặt mục tiêu chính yếu của cuộc sống là hạnh phúc vật chất. Và do chỗ
xứ sở anh ta sinh sống có vô vàn nguồn lực cho kĩ năng sản xuất của anh ta
thi thố và luôn luôn chìa ra những miếng mồi ngon mới mẻ cho hoạt động
của anh ta, nên nhiệt tình kiếm lợi đã vượt những giới hạn bình thường của
lòng tham con người. Bị dày vò vì ước vọng lập nghiệp lớn, anh ta liều lĩnh
lao vào mọi con đường làm giàu có thể được. Anh ta khi thì là thuỷ thủ, khi
mở đường vào miền hoang dã, khi sản xuất hàng thủ công nghiệp, khi làm
nhà nông, lúc nào và ở đâu cũng chấp nhận mọi nhọc nhằn và hiếm nguy
gắn với các nghề đó. Có chút gì đó đẹp đẽ mĩ mãn trong cái lòng tham kiếm
tiền của anh ta.
