Người Mĩ bên tả ngạn không chỉ khinh rẻ lao động, mà khinh mọi công
cuộc do lao động khiến con người thành đạt. Sống trong cảnh dư dật vô
công rồi nghề, anh ta có những thị hiếu của kẻ nhàn rỗi. Tiền bạc đã mất đi
một phần giá trị trước con mắt anh ta. Anh ta ít đeo đuổi lập nghiệp hơn là
“hoạt động” lăng xăng và hưởng thụ các thú vui, và về phương diện này anh
ta có cái năng lượng mà ông bạn hàng xóm bên kia sông đổ vào một công
cuộc khác. Anh ta đam mê săn bắn và đánh nhau. Anh ta thích thú những trò
luyện tập cơ thể có tính bạo lực. Anh ta quen dùng súng ống và từ tuổi nhỏ
anh ta đã tập đem cuộc sống của mình đánh cược vào những trò đánh nhau
lạ đời. Vậy là chế độ nô lệ không chỉ ngăn cản người da trắng lập nghiệp, nó
còn khiến anh ta không thèm muốn lập nghiệp nữa.
Những nguyên nhân như thế tác động liên tục từ hai thế kỉ theo chiều
ngược nhau tại các khẩn địa của người Anh ở Bắc Mĩ cuối cùng đã tạo ra
một sự khác biệt lạ kì giữa khả năng thương mại của người miền Nam và
người miền Bắc. Giờ đây, chỉ có ở miền Bắc là có những thuyền buôn, nhà
máy, đường sắt và kênh đào.
Ta thấy có sự khác nhau này không chỉ qua so sánh Bắc Nam, mà qua so
sánh giữa hai người dân ở miền Nam. Hầu hết những con người ở các bang
xa tít phía Nam hễ lao vào các công cuộc thương mại hoặc tìm cách sử dụng
chế độ nô lệ thì đều là người đến từ miền Bắc. Mỗi ngày, người miền Bắc lại
tràn vào phần lãnh thổ này của nước Mĩ, nơi sự cạnh tranh không làm họ sợ
hãi lắm. Họ phát hiện ra ở đó những nguồn lực mà cư dân ở đó chẳng nhận
ra, và chịu tuân theo một hệ thống mà họ không chấp nhận, họ tìm cách thu
lợi nhiều hơn cả những kẻ vẫn còn ủng hộ hệ thống ấy sau khi đã dựng nên
nó.
Nếu tôi có ý định so sánh xa hơn nữa, tôi sẽ dễ dàng chứng minh được là,
hầu hết những khác biệt về tính cách người Mĩ ở miền Nam và ở miền Bắc
đều bắt nguồn từ chế độ nô lệ. Nhưng làm thế sẽ đi lạc đề tôi đeo đuổi: lúc
này tôi chỉ đi tìm, không phải những tác động của chế độ sử dụng lao động
nô lệ, mà vấn đề nó tạo ra những tác động gì tới thịnh vượng vật chất của
những con người đã chấp nhận chế độ đó vào nước Mĩ.
