NỀN DÂN TRỊ MĨ - Trang 578

nước này những quyền tự do đặc biệt cao ở cấp làng xã và tỉnh.

Nếu như bây giờ có một đảng đứng ra xây dựng nền quân chủ ở Hoa Kì,

đảng này sẽ ở vào tình thế khó khăn nhiều hơn là người nào định tuyên bố
xây dựng ngay bây giờ một nền cộng hoà cho nước Pháp. Vương quyền
chẳng có nổi hệ thống lập pháp chuẩn bị sẵn cho nó tại Mĩ, và khi đó sẽ thực
sự có một nền quân chủ bị bao quanh bởi những thiết chế cộng hoà.

Nguyên lí quân chủ cũng khó thâm nhập được vào tập tục của người Mĩ.

Ở Hoa Kì, tín điều về chủ quyền của nhân dân không phải là một học

thuyết cô lập không có dây mơ rễ má gì trong thói quen cũng như trong các
tư tưởng ngự trị đầu óc con người. Ngược lại, ta có thể hình dung học thuyết
đó như cái khâu cuối cùng của cả một chuỗi tư tưởng bao bọc lấy toàn bộ
thế giới người Mĩ gốc Anh. Chúa Trời đã ban cho mỗi một cá nhân, bất kể
anh ta ra sao, một mức độ lí tính cần thiết để có thể định hướng chính mình
trong các vấn đề hoàn toàn liên quan đến anh ta. Đó chính là cái châm ngôn
lớn ở Hoa Kì được làm nền cho xã hội dân sự và chính trị: người đàn ông
chủ gia đình áp dụng châm ngôn đó cho các con, chủ cho đầy tớ, công xã
cho dân trong phạm vi mình, tỉnh cho công xã, bang cho tỉnh, Liên bang cho
các bang. Trải ra trên toàn bộ đất nước nó trở thành tín điều về chủ quyền
của nhân dân − nhân dân là tối thượng.

Vậy là ở Hoa Kì, nguyên tắc sinh ra nền cộng hoà cũng là nguyên tắc chi

phối phần lớn hành động của con người. Nên ta có thể nói nền cộng hoà
thâm nhập vào tận tư tưởng, quan điểm, và trong mọi thói quen của người
Mĩ cùng lúc nó đứng vững trong luật pháp của họ. Để có thể thay đổi được
luật pháp ở nước này, thì trước đó cần phải làm cách nào để thay đổi tất tần
tật đã. Ở Hoa Kì, cái tôn giáo của đại đa số con người cũng lại mang tính
cộng hoà nốt. Nó để cho các chân lí của thế giới bên kia phụ thuộc vào lí
tính cá nhân con người, chính trị cũng phó mặc cho lương tri mọi người lo
toan cho lợi ích của cái thế giới này, và có sự đồng tình rằng mỗi con người
được tự do lựa chọn con đường đi lên thiên đàng của mình, hệt như luật
pháp thừa nhận cho mỗi công dân quyền lựa chọn chính quyền của mình.

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.