những cánh đồng bất tận, bằng phẳng, hệt như bề mặt thửa ruộng nơi đó
người thợ cày đã cho xe lu lăn qua. Ngược lại, khi ta càng tiến đến gần vùng
núi, đất đai mấp mô hơn và khô cằn hơn. Có thể nói, đất ở đó bị chọc thủng
lỗ chỗ, và những đá tảng nguyên thuỷ hiện ra đó đây, như những miếng
xương của một bộ xương đã bị thời gian gặm nhấm hết thịt da. Cát có gốc
granit cùng với đá tảng to tảng nhỏ phủ trên mặt đất. Vài ba cây thân mềm
vất vả nhoi lên khỏi những chướng ngại đó. Ta ngỡ như một cánh đồng phì
nhiêu bị che phủ bởi những mảnh vỡ của một toà lâu đài to lớn. Và quả tình
khi ta phân tích đá và cát đó, ta dễ dàng nhận thấy các chất liệu tạo nên
chúng tương đồng hoàn toàn với chất liệu tạo thành những đỉnh núi cằn cỗi
và lởm chởm của dãy Rocky Mountains. Sau khi xô đẩy đất đá xuống đáy
thung lũng, hẳn là nước cũng kéo theo một phần các đá tảng. Những tảng đá
này lăn xuống các triền dốc gần kề nhất. Và sau khi viên nọ cọ viên kia và tự
nghiền nhau, những mảnh vỡ bị giằng giật khỏi những đỉnh núi lại được rải
xuống chân núi. (Xem A)
Xét toàn cục, thung lũng sông Mississippi là ngôi nhà hoành tráng nhất
mà chúa đã chuẩn bị sẵn cho con người tới cư ngụ, vậy mà ta cũng có thể
nói rằng nó vẫn mới chỉ là một hoang mạc mênh mông.
Trên triền dốc phía Đông của dãy Allegheny, giữa vùng chân núi và Đại
Tây Dương, trải dài một dãy đá tảng và cát mà khi biển rút đi hình như đã
quên đem theo. Vùng đất này chỉ trung bình rộng 48 dặm nhưng lại dài đến
390 dặm. Ở vùng lãnh thổ nước Mĩ này, đất chưa sẵn sàng cho công việc
nhà nông. Thảm thực vật nơi đây nghèo nàn và không đa dạng.
Chính những công sức tài khéo của con người đã được tập trung vào cái
bờ biển không mến khách này. Trên rẻo đất cằn này các thực dân địa Anh đã
sinh ra và lớn lên, để rồi một ngày kia sẽ thành Hợp chúng quốc Hoa Kì.
Cũng chính nơi này bây giờ ta bắt gặp trung tâm của sự hùng cường, trong
khi ở sâu và xa nữa thì như là đang bí mật tụ hội những yếu tố thực thụ của
một dân tộc vĩ đại đang nắm giữ cả tương lai lục địa, đó là điều không còn
hồ nghi gì nữa.
