Cũng giống như ở những cánh rừng đã rơi vào tay con người, ở đây cái
chết tiến công không ngừng nghỉ. Nhưng chẳng có người nào chịu trách
nhiệm dọn dẹp những mảnh vỡ do cái chết tạo ra. Vậy là những mảnh vỡ ùn
lại đè chồng lên nhau: thời gian không đủ để nhanh chóng nghiền nát chúng
và chuẩn bị những địa điểm mới. Thế nhưng, ngay giữa những mảnh vỡ đó,
công việc tái sinh sản vẫn diễn ra không ngừng. Các loài cây leo và cỏ xuất
hiện vượt qua mọi chướng ngại. Chúng bò dọc theo các cây to bị đốn ngã,
len lỏi vào trong đống cát bụi, phá tan vỏ cây vẫn còn che phủ thân cây, và
mở đường cho những cây non của chúng sinh sôi. Vậy là cái chết từng ngày
lại đến như thể để giúp cho sự sống. Cả cái sống lẫn cái chết luôn luôn hiện
diện, chúng dường như muốn pha trộn các công trình với nhau.
Bên trong những khu rừng này là bóng tối dày đặc. Hàng ngàn con suối
chảy ngang dọc, mà bàn tay tài khéo của con người vẫn chưa đổi dòng được
cho chúng, khiến cho bên dưới cánh rừng luôn luôn có độ ẩm vĩnh cửu. Khó
mà thấy được ở đó vài bông hoa, vài quả dại, vài con chim.
Thiên nhiên ở đó thật tĩnh lặng, nó chỉ bị khuấy động khi có tiếng một cây
già bị gãy đổ, tiếng thác nước trút vào một con sông, khi có tiếng trâu rống
và gió rít.
Phía đông của con sông lớn có những chỗ các dải rừng thưa biến đi mất,
thay vào đó là những đồng cỏ trải ra không bờ bến. Thiên nhiên đa dạng đến
vô cùng đã từ chối hạt giống của các cây lớn cho những cánh đồng phì nhiêu
đó, hoặc giả ta có thể nói rằng bàn tay con người đã tàn phá hết những cánh
rừng xưa kia che phủ nơi đây? Đó là điều không khám phá nổi cả trong lời
truyền tụng lẫn nhờ nghiên cứu khoa học.
Song các hoang mạc mênh mông đó vẫn không làm mất đi sự hiện diện
của con người. Trong nhiều thế kỉ, có những nhóm người đã sống lang thang
dưới bóng những cánh rừng hoặc trên những cánh đồng cỏ chăn thả. Từ cửa
sông Saint-Laurent cho tới châu thổ sông Mississippi, từ Đại Tây Dương
cho tới biển Nam, các nhóm cư dân hoang dã đó có những nét giống nhau,
xác định rằng họ có chung nguồn gốc. Nhưng, còn lại thì họ chẳng giống với
bất kì chủng tộc nào mà ta đã biết
. Họ không trắng như người châu Âu,
