tộc trị. Xin đừng tìm cách nhổ đi khỏi con người những quan điểm tín
ngưỡng đã có để thay vào đó bằng những quan điểm mới, bởi vì, trong tiến
trình chuyển tiếp từ niềm tin này qua niềm tin khác, sẽ diễn ra một thời điểm
linh hồn con người trống trải không có niềm tin nào hết, khi đó tình yêu
những thú vui vật chất sẽ tới bao trùm tất cả và lấp đầy tất cả.
Chắc chắn là thuyết luân hồi cũng chẳng hợp lí hơn thuyết duy vật.
Nhưng nếu như nhất thiết một nền dân trị phải lựa chọn một trong hai thứ
đó, thì tôi sẽ không do dự mà cho rằng công dân các quốc gia dân trị sẽ gặp
ít nguy cơ thành những kẻ vũ phu khi nghĩ rằng linh hồn họ có thể bị đày ải
vào trong thân xác con lợn, hơn là chẳng nghĩ ngợi chút gì như thế.
Niềm tin có một nguyên lí phi vật chất và bất tử, có lúc hợp nhất với vật
chất, và thật cần thiết cho sự vĩ đại của con người, chưa kể là nó còn có
những tác động đẹp đẽ khác nữa một khi được gần với thưởng và phạt, dù
chỉ là hẹp hòi nghĩ tới việc sau khi chết thì phần thiên thần nằm trong cơ thể
con người được hấp thụ vào trong Chúa Trời hoặc hoạt động trong thân xác
một tạo vật khác.
Chính những ai coi thân xác người như là bộ phận thứ yếu và bậc thấp của
bản chất người chúng ta, thì ngay cả khi họ khinh rẻ cái phần thân xác đó họ
vẫn phải chịu ảnh hưởng của thân xác ấy. Chính những ai trân trọng một
cách tự nhiên và kín đáo chiêm ngưỡng phần phi vật chất của con người, thì
mặc dù vậy đôi khi họ cũng từ chối sự chi phối của những điều phi vật chất
ấy. Nói thế là đủ để nâng cao phần ý thức và thị hiếu của những con người
đó, và để giúp họ vô tư, hồn nhiên, hướng tới những tình cảm trong sáng và
những tư tưởng vĩ đại.
Ta không biết chắc lắm là liệu Socrates và trường phái của ông đã có
những quan điểm cố định chưa về những gì phải xảy tới với con người trong
cái cuộc sống khác; nhưng cái niềm tin duy nhất cố định trong tâm linh họ
ấy là linh hồn con người chẳng có chút gì chung với thân xác của họ, và linh
hồn thì còn tiếp tục tồn tại sau khi thân xác chết đi, và chỉ như vậy là đủ để
triết thuyết của trường phái Platon
có được đà tiến mạnh mẽ khiến nó
mang một dáng dấp khác biệt.
