Thế nhưng chẳng có quốc gia nào lại tiến nhanh tiến mạnh hơn là nước Mĩ
về thương mại và sản xuất công nghiệp. Ngày nay, đó là dân tộc hàng hải
đứng hàng thứ hai trên thế giới; và mặc dù các nhà máy sản xuất hàng thủ
công nghiệp của họ vẫn đang còn phải đấu tranh chống lại những trở ngại tự
nhiên tưởng đâu như không thể khắc phục nổi, song vẫn không ngăn cản
người Mĩ mỗi ngày lại mỗi tiến bước mạnh lên phía trước.
Ở Hoa Kì, các cơ sở công nghiệp lớn nhất đều hoạt động dễ dàng, vì toàn
thể nhân dân đều tham gia vào sản xuất công nghiệp, và người công dân
nghèo nhất cũng như người công dân giàu nhất đều cùng hợp sức lại trong
công cuộc này. Nên ngày nào ta cũng thấy ngạc nhiên vì những công trình
mới có quy mô to tát được tiến hành dễ dàng bởi một dân tộc có thể nói là
đã không còn những công dân giàu có nữa. Người Mĩ mới chỉ hôm qua đây
thôi đặt chân lên chốn này nơi họ đang cư ngụ, thế mà họ đã làm đảo lộn
toàn bộ trật tự của thiên nhiên để làm lợi cho mình. Họ đã nối sông Hudson
vào với sông Mississippi và làm giao thương giữa Đại Tây Dương với vịnh
Mexico qua một vùng lục địa rộng hàng trăm dặm ngăn cách hai biển lớn
đó. Những con đường sắt dài nhất cho tới nay được xây dựng trên thế giới
này là ở nước Mĩ.
Nhưng điều gây ấn tượng mạnh với tôi hơn cả ở đất nước Hoa Kì, ấy
không phải là một vài cơ sở sản xuất công nghiệp to tát lạ thường, mà đó là
sự tồn tại của vô số những cơ sở sản xuất công nghiệp loại nhỏ.
Hầu hết người làm nông nghiệp ở Hoa Kì đều gắn thương mại với nông
nghiệp; phần lớn đều thương mại hoá nông nghiệp.
Hiếm khi thấy một anh nhà nông nước Mĩ ở lì một chỗ trên mảnh đất anh
ta đã chiếm. Đặc biệt tại các địa phương mới mở ở miền Tây, người ta khai
hoang xong là để đem bán ngay chứ không để thu hoạch mùa màng từ
những thửa ruộng đó. Người ta xây dựng một nông trang với sự tiên liệu
trong đầu rằng, tình trạng đất nước sớm muộn cũng đổi thay vì nguyên nhân
gia tăng dân số, và thế là sẽ có thể bán nông trang đó với giá cao.
Năm nào cũng như năm nào, dân miền Bắc như những đàn ong bay xuống
miền Nam và đến lập nghiệp ở những vùng trồng bông và mía. Những con
