Do chỗ các cụ thấy ở thời các cụ có một vài ba đám lấy nhau vì tình
thường dẫn đến kết cục bi đát nên các cụ dứt khoát cho rằng, trong vấn đề
hôn nhân, nếu đi tìm câu giải đáp từ chính trái tim mình thì đó là điều cực kì
nguy hiểm. Với các cụ thì cái ngẫu nhiên có vẻ như sáng suốt hơn là sự lựa
chọn.
Không khó khăn lắm để thấy rằng các tấm gương nhãn tiền chẳng chứng
tỏ cho các cụ thấy chân lí gì cả.
Tôi xin phép nhận xét luôn rằng nếu như các nước dân chủ trao cho phụ
nữ cái quyền tự do chọn lựa người chồng của mình thì họ cũng cẩn thận
chuẩn bị trước cho đầu óc chị em có sự sáng láng và ý chí chị em có sức
mạnh cần thiết cho một sự chọn lựa như vậy. Chứ không như ở các nước
quý tộc trị, nơi các cô gái chỉ có thể trong chốc lát đã thoát khỏi quyền uy
người cha để tự mình ngã vào đôi cánh tay một người đàn ông không được
mẹ cha cho mình thời giờ tìm hiểu, và cũng chẳng có khả năng xét đoán
nữa, các cô gái đó thiếu tất cả những bảo đảm như của các cô gái “dân chủ”.
Sẽ chẳng có gì là ngạc nhiên cả khi ta thấy các cô sử dụng sai quyền tự do
của mình khi lần đầu tiên trong đời các cô được tự mình đem dùng quyền
đó. Cũng chẳng ngạc nhiên khi thấy các cô rơi vào những sai lầm đau lòng
một khi, do không được hưởng một nền giáo dục dân chủ, nhưng khi kết
hôn, các cô lại cứ muốn làm theo những thói tục dân chủ.
Chưa hết đâu ạ!
Khi một người đàn ông và một người đàn bà muốn vượt qua những bất
bình đẳng của trạng thái xã hội quý tộc trị để đến với nhau, họ phải qua
những trở ngại vô cùng to lớn. Sau khi đã cắt đứt được hoặc làm lỏng lẻo
được những sợi dây buộc họ vào sự phục tùng của con cái với cha mẹ, thì họ
còn phải nỗ lực một lần chót để thoát ra khỏi phạm vi ràng buộc của tập tục
và khỏi sự hung bạo của dư luận. Cuối cùng, một khi đã tới đoạn kết của
công trình gian lao vất vả đó, họ sẽ thấy mình như những kẻ xa lạ giữa bạn
bè và những người thân: cái định kiến họ đã vượt được qua khiến họ xa cách
khỏi các bạn bè và người thân thích đó. Hoàn cảnh này sớm muộn sẽ làm
suy sụp sự dũng cảm của họ và làm cho trái tim họ thấy chua xót.
