quân đội đã bị tiêu diệt và quyền lực dân sự đã bị tê liệt do thủ đô bị mất,
những gì còn lại chỉ là một mớ hỗn độn không quy tắc và chẳng có sức
mạnh gì hết để có thể chống lại được cái sức mạnh có tổ chức đang tiến
đánh mình. Tôi biết là có thể làm nhẹ bớt mối hiểm nguy đi bằng cách tạo ra
những quyền tự do và do đó là có được những đơn vị chiến đấu cấp địa
phương, thế nhưng phương thuốc này luôn luôn tỏ ra là không đầy đủ.
Dân chúng khi đó không những là không thể tiếp tục cuộc chiến đấu, mà
điều đáng sợ là chưa chắc gì người dân đã định bụng chiến đấu.
Theo quyền con người đã được các quốc gia văn minh chấp nhận, các
cuộc chiến tranh đều không có mục đích chiếm hữu tài sản tư nhân, mà chỉ
nhắm chiếm lấy quyền lực về chính trị. Người ta chỉ đôi lúc đánh vào tài sản
tư hữu và có đánh thì cũng chỉ nhằm đạt mục tiêu thứ hai kia thôi.
Một khi có quốc gia dân chủ nào bị chiếm sau khi quân đội của nó thất
trận, những người quý tộc, họ đồng thời có thể là người giàu, vẫn muốn thà
tiếp tục chiến đấu một cách riêng rẽ để tự vệ còn hơn là cúi đầu chịu thua.
Bởi vì nếu như bên chiến thắng làm chủ đất nước này, quyền lực chính trị
của các nhà quý tộc này bị họ tước mất, mà quyền lực chính trị mới là thứ
họ còn quý trọng hơn tài sản vật chất: vì thế mà các nhà quý tộc ưng chọn
tiếp tục cuộc chiến đấu với kẻ chiếm đóng, vì với họ bị chiếm đóng là đại
bất hạnh, và họ dễ dàng lôi kéo nhân dân theo, bởi vì nhân dân đã có thói
quen theo họ và phục tùng họ từ lâu đời, và nhân dân gần như chẳng có gì để
mất trong cuộc chiến cả.
Ngược lại, tại một quốc gia có quyền bình đẳng, mỗi công dân chỉ tham
gia một phần bé nhỏ vào quyền lực chính trị, và lắm khi cũng chẳng tham
gia gì hết; mặt khác, tất cả những con người đó đều độc lập và tài sản của họ
có nguy cơ bị mất; đến độ là ở quốc gia đó người ta ít sợ bị chiếm đóng và
càng sợ phải chiến đấu nhiều hơn ở các quốc gia quý tộc trị. Thế cho nên, sẽ
vô cùng khó khăn để khiến cho được những người dân một quốc gia dân chủ
cầm súng chiến đấu ngay trên lãnh thổ của họ. Vì thế mà cần thiết phải đem
lại cho những con người đó các quyền và một niềm hi vọng về chính trị đủ
