Mọi quyền lực tập trung nào đi theo những bản năng tự nhiên đó đều ưu
ái quyền bình đẳng và tạo thuận lợi cho nó phát triển; vì quyền bình đẳng
đặc biệt có lợi cho một quyền lực tập trung như vậy, quyền bình đẳng giúp
mở rộng và bảo đảm cho quyền lực tập trung kia.
Ta cũng hoàn toàn có thể nói rằng chính quyền trung ương nào cũng tôn
thờ tính chất đồng loạt. Khi cần phải định ra những quy cách cho con người
phải theo, tính đồng loạt tránh cho chính quyền trung ương không phải tính
toán đến vô thiên lủng những chi tiết thuộc trách nhiệm của nó, và thay vào
đó chỉ cần bắt tất cả mọi người chui qua chung một quy tắc là xong. Vì thế
mà chính quyền thích cái gì các công dân ưa thích, và tự nhiên là nó ghét cái
gì các công dân ghét. Cái cộng đồng tình cảm đó, là cái ở những quốc gia
dân chủ liên tục thống nhất từng cá nhân với kẻ nắm quyền trong cùng một
tư tưởng, cũng tạo lập được cho đôi bên một mối thiện cảm thường xuyên.
Người ta tha thứ cho chính quyền những sai phạm để tỏ thiện ý với các thị
hiếu của chính quyền, lòng tin cậy của công chúng chỉ miễn cưỡng xa rời
chính quyền ngay khi nó đang phạm vào những sai lầm hoặc làm những điều
quá trớn, và công chúng quay trở lại ngay với chính quyền một khi chính
quyền kêu gọi họ. Thường khi những người dân chủ ghét bỏ những kẻ được
chính quyền trung ương uỷ thác; nhưng với bản thân chính quyền đó thì mọi
người vẫn cứ tin yêu như thường.
Như vậy là, bằng cách đi theo hai con đường khác nhau, tôi đã đến được
một mục tiêu. Tôi đã chỉ ra được rằng quyền bình đẳng gợi ra cho con người
cái ý tưởng về một chính quyền duy nhất, đồng loạt và mạnh. Tôi lại vừa
mới chỉ ra rằng quyền bình đẳng cũng tạo ra cho chính quyền cái thích thú
hành động như một quyền lực duy nhất, đồng loạt và mạnh. Vậy nên các dân
tộc thời nay đều hướng vào hình thức chính quyền đó. Đường dốc tự nhiên
của tư tưởng và tình cảm họ dẫn họ tới đó, và chỉ cần không bị ghìm lại là
họ tới đó liền.
Tôi nghĩ rằng, trong thời đại dân chủ đang mở ra trước chúng ta, tính độc
lập của cá nhân và các quyền tự do địa phương bao giờ cũng sẽ là một sản
