7
BÀI VI - ÐỊNH (PHÁT TRIỂN TINH THẦN)
S
au đây là những bước trong Bát Chánh Ðạo thuộc nhóm phát triển tinh
thần hay Ðịnh (Shamadhi). Chúng ta đã biết các bước liên hệ với nhau như
thế nào, và trong phạm vi này, chúng ta nên hiểu vị trí của Ðịnh, bước phát
triển tinh thần vì Ðịnh đứng giữa Giới và Huệ. Việc phát triển tinh thần rất
quan trọng cho cả hai phẩm hạnh này. Ta có thể hỏi tại sao lại có trường
hợp này. Thật ra, đôi khi có người nói với tôi thiền định là điều cần thiết.
Nếu chúng ta chỉ đơn giản giữ gìn giới luật thì đã đủ để dẫn tới một cuộc
sống đạo hạnh chưa?
Chúng tôi nghĩ rằng có một vài giải đáp cho câu hỏi này. Trước tiên,
trong đạo Phật không phải chỉ có một mục tiêu độc nhất. Ngoài mục tiêu về
hạnh phúc và thịnh vượng, còn có mục tiêu giải thoát. Nếu ta muốn đạt
được mục tiêu giải thoát, con đường duy nhất có thể đạt được chỉ là do trí
tuệ. Và muốn đạt trí tuệ, ta phải thanh lọc tâm ý, phát triển tâm ý qua thiền
định. Dù đã trau giồi giới đức, giữ các luật lệ luân lý, việc rèn luyện tâm ý
rất thiết yếu. Tại sao?
Bởi vì khi mọi việc đều tốt đẹp thì giữ giới luật tương đối dễ dàng.
Nếu chúng ta có một công ăn việc làm tốt, sống trong một xã hội bình yên,
kiếm tiền đủ cho mình và cho gia đình, việc giữ giới tương đối dễ. Nhưng
nếu chúng ta sống trong một hoàn cảnh căng thẳng, bất an, chẳng hạn
chúng ta thất nghiệp, hay khi chúng ta ở trong một tình trạng hèn loạn lan
tràn. Lúc đó việc giữ giới bị thử thách. Trước tình trạng này, điều có thể
cứu nguy được việc giữ giới là việc phát triển tinh thần. Việc phát triển tinh
thần, một mặt giúp ta giữ Giới, và một mặt khiến tâm trí ta nhìn đúng sự
vật và đạt đến trí tuệ. Trí tuệ mở cửa đến giải thoát, đến giác ngộ. Cho nên
