đầy đọa vĩnh viễn làm quý đói, khi nghiệp bất thiện đã hết, chúng sẽ được
sinh vào cõi cao hơn.
Kế tiếp là cõi của súc sinh, súc sinh chịu khổ vì nhiều trường hợp bất
hạnh. Chúng đau khổ vì sợ hãi và đau đớn do kết quả của sự sát hại, ăn thịt
lẫn nhau. Chúng đau khổ từ sự cướp bóc của con người giết chúng để lấy
thịt ăn, lấy da, lấy sừng và lấy răng của chúng. Cả đến khi chúng không bị
giết như gia súc, chúng bị bắt buộc làm việc cho con người, bị xiềng xích
và doi vọt. Tất cả những thứ trên là nguồn gốc của khổ đau. Nguyên nhân
chính tái sinh làm súc sinh là vô minh. Nói một cách khác, kẻ mù quáng
chạy theo những tham dục súc sinh, chỉ lo ăn uống, ngủ nghỉ và dâm dục,
không quan tâm đến việc mở mang trí tuệ, thực hành đạo đức, vân vân...
phải tái sinh làm súc sinh.
Bây giờ chẳng hạn khi chúng tôi nói thói quen giết hại là nguyên nhân
tái sinh vào địa ngục, hay tham lam là nguyên nhân tái sinh vào cõi của ngạ
quỷ, và vô minh là nguyên nhân tái sinh làm súc sinh không có nghĩa là
những kẻ có hành động sân hận, tham lam hay vô minh không nhất thiết
phải tái sinh vào các cõi địa ngục, ngã quỷ hay súc sinh. Ðiều trên đây chỉ
có nghĩa là có một sự liên hệ giữa cái sân hận và tái sinh vào địa ngục, giữa
cái tham lam và tái sinh vào loài ngạ quỷ, và giữa vô minh và tái sinh vào
loài súc sinh. Nếu không từ bá, nếu không bù trừ bằng những hành động
đạo đức khác, nếu cứ quen hành động như vậy thì kết quả chắc chắn phải
tái sinh trong ba trạng thái thống khổ này.
Chúng tôi tạm bỏ qua cõi của con người và nói đến cõi A-tu-la. A-tu-
la mạnh hơn và thông minh hơn con người. Nhưng chúng đau khổ vì hay
ghen tuông và thích đánh nhau. Theo thần thoại, A-tu-la và các chư thiên
chia sẻ một cây trên thiên giới. Trong khi các chư thiên vui hưởng trái cây
thì A-tu-la phải giữ gốc cây. A-tu-la ghen tị với các chư thiên và muốn lấy
trái cây của các chư thiên. Họ xung đột với các chư thiên, bị thảm bại và
hậu quả bị đau khổ rất nhiều. Vì lẽ lúc nào cũng ghen tị, thèm muốn và
xung đột, cuộc sống của A-tu-la bất hạnh và vô phước. Cũng như các cảnh
giới khác, có nguyên nhân mới phải tái sinh vào loài A-tu-la này. Về mặt
