vui trong cõi người trong cảnh giới loài người không bằng cõi trời. Vì vậy
con người không khao khát cái niềm vui quá đỗi của chư thiên, và cũng
chẳng sợ hãi cái khổ không thể chịu đựng nổi của chúng sinh trong địa
ngục. Lại nữa, không như loài vật, con người có đủ trí khôn để tìm cách
chấm dứt khổ đau.
Theo một số nhận định, sinh được làm người rất khó khăn. Trước tiên,
được làm người rất khó khăn vì các nguyên nhân của chính nó. Hạnh kiểm
tốt là nguyên nhân được tái sinh làm người, nhưng hạnh kiểm tốt rất hiếm
có. Lại nữa sinh làm người rất khó vì chỉ có một số ít có cơ hội này, vì con
người chỉ là một phân số nhỏ trong hằng hà sa số các chúng sinh khác trong
sáu cõi. Hơn nữa không phải chỉ sinh làm người là đủ, vì có biết bao nhiêu
người không có cơ hội tu tập Phật Pháp. Vì vậy, không những chỉ mong
được làm người mà phải có cơ hội tu tập Phật Pháp để trau dồi đức hạnh,
phát triển tinh thần và mở mang trí tuệ.
Ðức Phật dạy có cơ hội làm người thật hiếm có. Ngài kể một chuyện
vui để tương trưng cho việc này. Giả sử cả thế giới là một đại dương mênh
mông, và trên mặt đại dương có một cái phao bồng bềnh trôi theo chiều
gió. Giả sử dưới đáy đại dương có một con rùa mù cứ mỗi trăm năm mới
nổi lên trên mặt biển một lần. Thật khó khăn biết bao cho con rùa kia có thể
chui đầu vào cái phao trên mặt biển; cũng giống như vậy, thật là khó khăn
biết bao chúng ta mới có cơ hội sinh làm người. Một thí dụ khác, một
người ném một nắm hạt đậu khô vào bức tường đá, và chỉ có một hạt đậu
được dính vào tường. Sinh làm người và có cơ hội thực hành Phật Pháp
cũng tương tự và khó khăn như vậy.
Thật là điên rồ khi phí phạm đời sống trong những điều kiện thuận lợi
mà chúng ta được hưởng trong xã hội tự do khiến chúng ta cơ hội thực
hành Phật Pháp. Ðiều hết sức quan trọng là khi có cơ hội, chúng ta phải sử
dụng nó. Nếu chúng ta không thực hành Phật Pháp trong đời này, chúng ta
không biết phải sinh vào cõi nào, và khi nào chúng ta lại có cơ hội may
mắn này. Chúng ta phải phấn đấu để thoát ra khỏi vòng sinh tử, nếu không
chúng ta cứ phải sinh tử luân hồi mãi mãi trong sáu cõi này. Khi Ác nghiệp
