155
Diện hình và Tổ chức
ngay các vị đàn anh trong làng, đối với các ông lang cũng
có sự nể vì, và những khi tết nhất nếu người ta nghĩ tới các ông
đồ, người ta cũng không quên các ông lang. Và cả những khi
đám xá tiệc tùng tại các tư gia, người ta đều có mời các ông lang
quen chữa bệnh cho gia đình và có những nơi ông lang cũng
được ăn trên ngồi trước như ông đồ. các ông lang cũng hiểu
sự kính trọng của dân làng đối với mình, các ông thường bao
giờ cũng tỏ ra xứng đáng với sự kính trọng này. chữa bệnh thì
lấy tiền, nhưng các ông chỉ lấy tiền trong giới hạn nào, thường
là tiền thuốc men, chứ tiền công các ông tính rất ít. Ấy là chưa
kể, có những trường hợp, có ông lang chữa bệnh làm phúc cho
những người nghèo khổ.
Giữa thầy thuốc và con bệnh do đó có sự thân tình, có ân
nghĩa mà tiền tài không thể xen vào. nền đạo đức Đông phương
cổ truyền ở đây cũng như trong nhiều trường hợp khác đã không
bị đồng tiền chi phối.
các ông lang cũng được hàng xã miễn cho phu phen tạp dịch,
còn về sưu thuế nếu có phải đóng, sự đóng góp cũng không đáng kể.
ngoài các ông đồ và các ông lang, những học trò đang đi
học cũng được coi là kẻ sĩ, và cũng được sự kính trọng của mọi
người, nhất là những người học trò giỏi, những người học trò
trưởng tràng của các ông đồ.
Trai thì đọc sách ngâm thơ
Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa.
Ở nhiều làng, xưa có những học trò có tiếng là hay chữ, được
mọi người kính trọng; ở đây, qua sự kính trọng người học trò,
chính là sự kính trọng văn học. Và thời xưa, người học trò, hôm
nay còn là một hàn sĩ, nhưng ngày mai, qua một cuộc thiên tử
cầu hiền, chàng hàn sĩ bạch đinh có thể trở thành một chân khoa
cử, rồi với ơn vua lộc nước sẽ có thể là một vị lương đống của
triều đình, của quốc gia.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
