185
Thực hiện ebook:
Học thuật Phương Đông
www.hocthuatphuongdong.vn
một mặt trăng; lúc mặt trăng chiếu xuống hồ lại có thêm mặt trăng ở dưới
hồ, nhưng có ai bảo mặt trăng bị chia xẻ và mất sự duy nhất.
Âm và dương
Âm và dương là hai trạng thái của những phần tử vật chất trong vũ trụ.
Những phần tử này dưới sự thúc đẩy của lý cấu hiệp với nhau sinh ra ngũ
hành, còn gọi là ngũ đế gồm kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Ngũ hành chia ở bốn
phương và trung tâm:
Kim: ở phía Tây
Mộc: ở phía Đông
Thủy: ở phía Bắc
Hỏa: ở phía Nam
Thổ: ở trung tâm
Giữa vạn vật luôn luôn có sự tranh chấp và tương đối, nghĩa là có sự chống
chọi nhau cứ từng hai, bốn hoặc hơn nữa tương đối với nhau, tạo nên hai
trạng thái Âm và Dương đối chọi nhau. Âm là cái, là tĩnh là chưa hoàn bị,
dương là đực, là động, là hoàn bị.
Thí dụ:
Mặt trăng và mặt trời
Đêm và ngày
Thể xác và linh hồn
Ác và thiện v.v...
Theo các sách để lại, chính vua phục Hi (2852-2737 trước CN) đã tìm ra
nguyên tắc tương đối Âm và Dương. Một đêm nhà vua nằm mơ thầy con
ngựa rồng lội trên sông Hoàng Hà, mang trên lưng một Hà đồ gồm những
chấm đen và chấm trắng sắp cân nhau, thành hai hình, lưỡng nghi, đen là âm
và trắng là dương. Những hình đó trà trộn với nhau thành bốn hình mới là
Tứ tượng; Tứ tượng sinh ra Bát quái; Bát quái sinh ra 64 Trùng quái lại sinh
ra 4096 hình kép khác, mỗi hình gồm 12 điểm - và như thế các hình các điểm
được nhân lên vô tận(-) phục Hi thay những điểm đen bằng một vạch cắt đôi
(-- ) là Âm và những điểm trắng bằng một vạch liền (-) là Dương.
Tất cả mọi hình này được trình bày và cắt nghĩa trong bộ Kinh Dịch.
Tam tài
Mọi vật trong vũ trụ đều có Âm và Dương tương đối nhau, và trong mọi
vật có ba yếu tố chính là Tam tài: Trời, Đất và Người.
