192
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Sách này có thể coi là cuốn sách dạy đạo người quân tử một cách thực
tiễn và sự mô tả tính tình cử chỉ của đức Khổng Tử như phác họa ra một cái
mẫu mực hoạt động cho người đời sau theo.
Mạnh Tử - Sách do Mạnh Tử viết ra, gồm bảy thiên, chia làm hai tập,
Thượng Mạnh, ba thiên và Hạ Mạnh, bốn thiên.
Sách nói lên tư tưởng của Mạnh Tử về luân lý, chính trị và kinh tế.
Về luân lý, sách chủ trương “Nhân chi sơ tính bản thiện” nhưng tính thiện
có thể thiên lệch đi vì hoàn cảnh, vì tập quán, vì vật dục nên cần phải có giáo
dục để nuôi lấy lòng thiện. Mấy điều cốt yếu trong việc giáo dục này là dưỡng
tính, giữ vững chí hướng và dưỡng khí, giữ lấy khí phách.
Mạnh Tử lại thường nhắc nhở tới phẩm cách của người quân tử, mà ông
gọi là đại trượng phu hoặc đại nhân có đủ bốn điều nhân, lễ, nghĩa và trí.
Về chính trị, ông chủ trương đạo trị dân phải trọng nhân nghĩa trên tài lợi
mới tránh được biến loạn và chiến tranh.
Về kinh tế, ông chủ trương kẻ bề trên phải trù tính làm sao cho tài sản của
dân được phong phú rồi mới dạy dân và bắt dân làm điều hay được. Ông
đưa ra các phương lược để làm cho phát đạt việc canh nông, mục súc và
công nghệ của dân. Dân có hằng sản rồi mới hằng tâm được, nghĩa là dân
có sung túc mới dễ làm điều thiện.
Ngũ kinh
Cũng như Tứ Thư, Ngũ Kinh là những cuốn sách gốc của Nho giáo. Trước
đây có sáu kinh, nhưng về sau kinh Nhạc bị thất lạc, chỉ còn ngũ kinh.
Kinh Thi - Vốn là những bài ca dao ở nơi thôn quê và nhạc chương ở nơi
triều miếu do đức Khổng Tử sưu tập và lựa chọn.
Kinh Thư - cũng do đức Khổng Tử sưu tập trong chép điển, mô, huấn, cáo,
thệ, mệnh của các vua tôi bên Tàu tự đời Nghiêu, Thuấn đến đời Đông chu.
Kinh Dịch - Đây là cuốn sách tướng số dùng về việc bói toán và sách lý
học cốt giải thích lẽ biến hóa của trời đất và sự hành động của muôn vật.
Sách này gần đây đã được ông Nguyễn Mạnh Bảo sưu tầm và dẫn giải trong
Dịch kinh tân khảo gồm bảy tập, dày 4360 trang.
Lễ Ký - chép các lễ nghi trong gia đình, hương đảng và triều đình.
Kinh Xuân Thu - Đây là tập sử ký nước Lỗ do đức Khổng Tử san định lại,
chép công việc từ đời vua Lỗ Ân công tới đời vua Lỗ Ai công, tất cả thời gian
