216
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Theo sử sách chép thì vua Đinh Tiên Hoàng là người mến đạo phật cho
nên mới phong hòa thượng Khuông Việt làm thái sư.
Sau vua Đinh Tiên Hoàng, vua Lê Đại Hành vẫn dùng Khuông Việt và nhà
vua lại sai sứ sang Tàu để cầu kinh Tam Tạng.
Đó là lúc sơ khai của đạo phật tại Việt Nam.
Đến đời nhà Lý thì phật giáo đã thịnh hành tại nước ta lắm rồi. Những
người thâm thúy về đạo phật như Từ Đạo Hạnh, Khổng Lộ, Mẫn Giác, Lư Ân
đều là những bậc danh nho, chùa chiền được xây tại khắp trong nước. Rồi
dân chúng tô tượng đúc chuông, sùng bái đức phật Thích ca.
Đạo phật thịnh cho đến đời nhà Hậu Lê mới sút kém, nhưng nói vậy không
phải đạo phật không còn ảnh hưởng với dân chúng nữa. Đạo phật vẫn được
dân chúng theo và tin, nhưng song song với đạo phật, đạo Nho và đạo Lão
cũng được truyền bá trong dân chúng.
Phật giáo từ hậu Lê trở về sau
Nhà Hậu lê trọng Nho giáo, Phật giáo bị phái Nho công kích, và triều đình
không săn sóc tới nữa, do đó, đạo phật chỉ còn lại ở trong dân chúng.
May thay, trong thời kỳ này, tại miền Bắc, thuộc ảnh hưởng của chúa Trịnh;
Phật đi vào con đường suy giảm, thì ở miền Trung, thuộc ảnh hưởng chúa
Nguyễn, phật giáo lại bắt đầu thịnh đạt. chính chúa Nguyễn Hoàng đã cho
xây chùa Thiên Mụ vào năm 1601 tại Thuận Hóa.
Các chúa Hiền Vương, Ngãi Vương và nhất là Minh Vương rất sùng đạo
Phật.
Khi Pháp sang đô hộ Việt Nam, Phật giáo đi vào chỗ suy kém. Người Pháp
đã tận tình nâng đỡ Thiên chúa giáo, nên ép đạo Phật.
Đi vào chỗ suy kém, nhưng Phật giáo không bao giờ bị diệt vong tại Việt
Nam vì tín đồ đạo Phật, mặc mọi hoàn cảnh hình thức bên ngoài, luôn luôn
tin ở đạo, và đạo càng bị chèn ép thì lòng tin tưởng của tín đồ lại càng mạnh
hơn.
Bởi vậy cho nên, tuy Phật giáo không có một hệ thống tổ chức nào mà
vẫn vững bền với số tín đồ rất đông, có thể ước lượng tới 85%, vì người theo
đạo Phật chỉ biết có Phật. Ở đâu có chùa là có Phật, và tín đồ chỉ cần đi chùa
lễ Phật, và đọc kinh để tìm hiểu giáo lý và những điều Phật dạy.
Phật giáo từ trước năm 1960 ở Việt Nam
