238
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Nhà chùa làm cỗ chay, trước cúng phật, sau là cúng sư tổ, cúng xong, nhà
chùa khoản đãi dân làng tới lễ.
Cỗ chay làm toàn bằng thực vật nghĩa là rau, đậu, khoai, măng v.v... và
không dùng tới thịt cá mắm khô.
Trong những ngày rằm, mồng một nhà chùa đồ xôi in oản cúng Phật. các
vãi tới lễ chùa đều được chia một vài phẩm oản một vài quả chuối hoặc trái
cây khác làm lộc, các vãi hay tới chùa thường tháng tháng đóng tiền để giúp
nhà chùa.
Những ngày vào hè ra hè, thượng nguyên, trung nguyên... nhà chùa cũng
làm cỗ chay cúng phật. các thiện nam, tín nữ và các vãi đi lễ có thể được thụ
trai, nghĩa là ăn cơm chay do nhà chùa thết. Những người đi lễ được thụ trai
đều tự ý góp tiền nhiều ít để giúp quỹ nhà chùa. Nhiều khi thụ trai xong, lúc
ra về họ lại được cả lộc phật tức là oản chuối.
Quyên giáo
Mỗi khi nhà chùa có việc tô tượng đúc chuông hay sửa chữa gì thì tăng ni
nói với dân làng, dân làng đứng lên lập sổ phổ khuyến rồi cho người đi quyên
giáo thập phương, gọi là việc tập phúc.
Việc quyên giáo có khi do dân đảm nhiệm, nhưng thường dân làng vẫn
giao việc này cho chư tăng ni, và chư tăng ni lại có khi nhờ tới các vãi.
Có khi một vài sư tiểu cầm sổ có chữ thị thực của dân làng đi khắp trong
làng rồi sang các làng khác vào từng nhà quyên.
Có khi là các bà vãi rủi nhau với một quyển sổ vừa đi vừa niệm phật rầm
trời, vào từng nhà một quyên các gia chủ.
Có khi lại là hai người khiêng một chiếc võng, trên đòn khiêng có treo một
cái chuông hoặc cái cảnh, theo sau có năm ba bà vãi, đi đến các chợ búa gõ
chuông quyên giáo, các thiện nam tín nữ gia tâm cúng tiền thì ném vào chiếc
võng.
Nhiều khi ở ngay trước cửa chùa bày một chiếc nong bên cạnh lối đi, đốt
năm ba nén hương cắm lên một chiếc bình, vài ba bà vãi kể kệ đọc kinh đánh
trống, khách qua lại hằng tâm cúng tiền đều ném vào chiếc nong.
Hình thức quyên giáo thuở xưa đơn sơ giản dị nhưng những bà vãi đi
quyên giáo đều cơm nhà việc chùa, và những người hằng tâm hằng sản ai
nấy đều vui lòng được tham gia công việc công đức của nhà chùa.
