Chiếc quan tài nằm giữa nhà nhắc-nhở sự chia-ly vĩnh-viễn kẻ khuất
người còn. Mùi hương tỏa ra ảm-đạm.
Lúc khuya này vãn khách viếng, con cháu mới lần lượt nhờ phường
kèn thổi những bài kèn thờ để tỏ nỗi lòng thương nhớ. Tiếng kèn kéo dài
não-nuột, vang trong đêm vắng lan mãi xa xa.
Vợ khóc chồng bằng một bài kèn, con khóc cha cũng một bài kèn, rồi
cháu khóc chú, em khóc anh đều có bản kèn riêng.
Phường kèn thổi những bài khóc này đem hết tài nghệ để điệu kèn nghe
càng buồn-rầu, hòa với tiếng khóc lúc đêm hôm thảm-thiết. Mỗi bài kèn
khóc thờ đều có tiền thưởng riêng của gia chủ.
Nhà càng vắng, các bài kèn nghe càng buồn thấm-thía, và cảnh tử-biệt
càng thấy bi-ai.
Trong hai đêm quàn xác ông đồ ở trong nhà, con cháu và học-trò phải
cắt phiên nhau thức canh chừng. Hương hết phải thắp thêm nén khác, nến
hết phải nối ngay ngọn sau.
VIII
Chỉ còn đêm cuối cùng nữa, ngày hôm sau là ngày đám ông đồ.
Đêm nay có lễ chuyển-cữu và lễ yết-tổ, đúng theo như gia-lễ Việt-Nam.
Lễ chuyển-cữu tức là lễ sê dịch quan-tài, mang quan-tài từ nơi tang gia
vẫn để từ trước trong lúc làm ma đến gian nhà thờ. Và ở đây cử-hành lễ yết-
tổ, tức là lễ báo cho gia tiên biết người chết từ nay đã từ giã con cháu để về
cùng các cụ.
Trong lễ chuyển-cữu có thày pháp khấn vái và các con cháu phải
khiêng linh-cữu người quá cố.
Vinh, Mẫn, Khoan cùng tất cả anh em con cháu ông đồ có mặt đều xúm
khiêng chiếc quan-tài. Cả một số học-trò lớn của ông đồ cũng dự lễ này.
Quan tài của ông đồ được khiêng tới nhà thờ. Ở đấy đèn nến vẫn thắp
sáng chưng.
