[2]
Giờ bạn đã đọc được chừng ba mươi trang và bắt đầu bị cuốn vào câu
chuyện. Đến một lúc bạn chợt nhận ra, “Câu này sao nghe quen vậy ta. Quả
thực cả đoạn này nghe cứ như mình đọc rồi ấy.” Dĩ nhiên: có những đề tài
trở đi trở lại, văn bản đan dệt với những đề tài lặp lại không ngừng đó, nhằm
biểu hiện sự bất trắc của thời gian. Bạn là loại độc giả nhạy cảm với những
sự vi tế như thế; bạn nhanh chóng nắm bắt được ý định của tác giả và không
gì thoát khỏi bạn được. Nhưng, đồng thời, bạn cũng cảm thấy hơi ngán
ngẩm: khi bạn bắt đầu thực sự thấy có hứng thú thì cũng là lúc tác giả cảm
thấy có nghĩa vụ phải bày ra một trong những trò thiện xảo vốn quá thường
gặp trong văn chương hiện đại: lặp lại cả đoạn văn, từng từ một. Bạn nói gì
cơ, từng đoạn à? Làm gì có, cả trang đấy chứ; bạn cứ so sánh đi, ông ta
không đổi ngay cả đến một dấu phẩy kia. Và khi bạn đọc tiếp thì sự thể ra
sao? Chẳng có gì: câu chuyện lặp lại, y hệt những trang bạn đã đọc rồi!
Đợi đã! Nhìn số trang xem. Quỷ tha ma bắt! Từ trang 32 bạn quay
ngược về trang 17! Bạn cứ ngỡ đây là một nét tinh tế trong phong cách tác
giả, nhưng kỳ thực chỉ là lỗi của nhà in: họ in cùng một trang tới hai lần. Lỗi
này xảy ra khi họ đóng sách: một cuốn sách hình thành từ những tờ in gồm
mười sáu trang; mỗi tờ in là một tờ giấy lớn trên đó người ta in mười sáu
trang sách, sau đó người ta gấp tờ in tám lần; khi tất cả các tờ in đã được
khâu vào với nhau thì có thể xảy ra trường hợp hai tờ in giống hệt nhau lọt
vào trong cùng một bản in; sự cố kiểu này thi thoảng vẫn xảy ra. Bạn nóng
lòng lật nhanh mấy trang kế để tìm trang 33, bạn đồ rằng trang đó có; một tờ
in trùng lặp hẳn chỉ là một điều bất tiện không đáng kể. Chỉ khi nào tờ in
đúng đã biến mất, rơi vào một bản in khác và bản ấy có tới hai tờ in này
trong khi bản này lại thiếu hẳn một tờ in, đấy mới là tổn thất không sửa chữa
được. Dù sao đi nữa, bạn muốn nối tiếp mạch đọc, chẳng còn gì khác là
đáng kể với bạn, bạn đã đến một điểm nơi bạn không thể bỏ qua dù chỉ một
trang.
