cực nhỏ và động tác chính xác, và còn trong cả những nhận xét, các mẩu trò
chuyện, như khi già Hunder nói. “Năm nay sẽ không cho mày nhảy được
như năm ngoái đâu,” và vài dòng sau bạn hiểu rằng già đang nói tới quả ớt;
và “Mày là cái đứa mỗi năm một nhảy tệ hơn!” dì Ugurd nói trong khi nếm
cái gì đấy bằng chiếc thìa gỗ rồi cho thêm một dúm quế vào nồi.
Mỗi lúc bạn lại phát hiện thêm một nhân vật mới, bạn không biết có
bao nhiêu người trong căn bếp rộng mênh mông này của chúng tôi, đếm
chẳng ích gì, chúng tôi luôn luôn có nhiều người như thế ở Kudgiwa, kẻ đến
người đi: tổng số chẳng bao giờ đúng được bởi vì cùng một nhân vật có thể
mang nhiều tên, tuỳ trường hợp mà họ được xác định bằng tên rửa tội, tên
lóng, bằng họ hay bằng tên đặt theo tên cha, thậm chí bằng cả những danh
xưng kiểu như “vợ goá của Jan” hay “tay thợ học việc cửa hàng ngô.”
Nhưng điều đáng nói là những chi tiết về thể chất mà cuốn tiểu thuyết này
nhấn mạnh: mấy cái móng tay gặm nham nhở của Bronko, đám lông măng
trên cặp má Brigd – cũng như những cử chỉ, những dụng cụ mà người này
hay kẻ nọ dùng – cái cối để giã thịt, cái chao để rửa cải xoong, con dao để
cắt bơ – sao cho mỗi nhân vật đều nhận sẵn một định danh đầu tiên thông
qua hành vi hay vật đi kèm này; nhưng rồi chúng ta lại muốn biết nhiều hơn
nữa, như thể con dao cắt bơ đã ấn định sẵn cả nhân vật lẫn vận mệnh của kẻ
được trình diện ở chương thứ nhất trong tư thế dùng dao cắt bơ, và như thể
bạn, Người đọc, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng để mỗi khi nhân vật đó lại xuất
hiện trong tiến trình cuốn tiểu thuyết là bạn liền kêu lên, “À, lại người cắt bơ
đây mà!” bằng cách ấy buộc tác giả phải gán cho anh ta các hành vi và sự
kiện xứng hợp với con dao cắt bơ lúc ban đầu nọ.
Bếp của chúng tôi ở Kudgiwa dường như được tạo ra với chủ ý sao cho
vào bất cứ giờ nào cũng có thể gặp nhiều người ở đó, mỗi người đều dự định
nấu cho mình một món gì đấy, người bóc vỏ đậu, kẻ bắc lên bếp món cá
tinca dầm nước xốt, ai cũng đang nêm nếm hoặc nấu nướng hoặc đang ăn
một cái gì, và người này đi khỏi thì người khác đến, từ tinh mơ tới tối mịt,
và sáng hôm ấy tôi đến khi hãy còn sớm sủa thế này mà bếp đã nhộn nhịp
hết mức bởi vì hôm nay khác mọi ngày: đêm trước ông Kauderer vừa đến
