Uzzi-Tuzii, ông vẫn tiếp tục đọc, chẳng tỏ vẻ gì là ngạc nhiên trước sự
hiện diện của người nghe mới, làm như nàng vẫn luôn luôn ở đó. Ông cũng
chẳng hề phản ứng bằng một cái giật thột khi, nghe thấy ông dừng lại lâu
hơn những lần khác, nàng liền hỏi, “Rồi sao nữa?”
Giáo sư sập cuốn sách lại. “Chả sao cả. Cúi mình trên triền dốc dừng
ngang ở đấy. Sau khi viết xong mấy trang đầu cuốn tiểu thuyết, Ukko Ahti
chìm vào một cơn trầm uất sâu kéo dài mấy năm trời, khiến ông tự tử ba lần
không thành và một lần thành. Đoạn lẻ này được ấn hành trong tuyển tập tác
phẩm in sau khi ông mất, cùng với những bài thơ rải rác, một cuốn nhật ký
riêng tư và những ghi chép của ông cho một bài tiểu luận về các hóa thân
của Phật. Thật không may, không thể nào tìm được một đề cương hay phác
đồ nào cho thấy Ahti dự định phát triển cốt truyện ra sao. Dẫu còn dở dang,
hoặc có thể chính vì còn dở dang, Cúi mình trên triền dốc là tác phẩm tiêu
biểu nhất của văn xuôi Cimmeria, do những gì nó phát lộ và còn hơn thế là
những gì nó ẩn giấu, do sự kiệm lời của nó, sự quy ẩn, sự biến mất của
nó…”
Giọng của giáo sư chừng như sắp bặt đi. Bạn nghển cổ lên để xem cho
chắc có phải ông vẫn còn ở đó, phía bên kia cái kệ sách kiêm bình phong
đang ngăn cách ông khỏi tầm nhìn của bạn, nhưng bạn không còn thấy ông
nữa; có lẽ ông đã chúi đầu vào trong bức tường dày gồm các ấn bản học
thuật và những tập tạp chí đóng thành bộ, càng lúc người ông càng trở nên
mảnh hơn cho đến khi ông có thể lọt hẳn vào giữa những khe hốc thèm khát
bụi, có lẽ là bị choáng ngợp bởi cái định mệnh rằng đối tượng nghiên cứu
của ông rồi sẽ bị xóa sạch, có lẽ là ngập trong cái vực thẳm trống không của
cuốn tiểu thuyết đột ngột bị ngắt ngang. Nơi mép vực này bạn hẳn muốn trụ
chắc lại, giữ chắc Ludmilla hoặc bám vào nàng, tay bạn cố nắm chặt tay
nàng…
“Đừng hỏi phần còn lại của cuốn này đâu!” Đó là một giọng hét the thé
vang lên từ một điểm không xác định giữa các kệ sách. “Mọi cuốn sách đều
tiếp tục ở ngoài…” Giọng giáo sư to lên rồi lại nhỏ đi, ông ta đâu vậy kìa?
