kim khâu len, đã gần như hư nát khi chúng tôi đặt nó vào chiếc quan tài
độn bằng lụa nén cứng. Cha Amađor nói: “Tôi cứ tưởng rộng thế có thể giữ
lâu được”. Nhưng thực tế lại khác: chúng tôi phải chôn cấp tốc ngay buổi
sáng vì rằng nó đã hôi hám đến không thể chịu được nếu ngồi ở trong nhà.
Một ngày thứ ba rầu rĩ chớm nở. Tôi không còn tinh thần để ngủ một
mình trong cái đêm nặng nề đó, bèn đẩy cửa nhà Maria Alêhanđrina
Servantétx xem thử nếu như nó vẫn chưa cài then. Những ngọn đèn quả
bầu vẫn sáng trên mọi cành cây. Trên sàn nhẩy có mấy đống lửa trên đặt
những chiếc soong bốc khói: những cô gái chơi đương nhuộm mấy chiếc áo
lễ hội của các cô thành áo màu tang. Tôi gặp Maria Alêhanđrina Servantétx
vẫn thức như mọi lần vào lúc rạng sáng, thân hình hoàn toàn không quần áo
như thường khi không có người lạ trong nhà. Cô ta đương ngồi xếp băng
tròn trên chiếc giường hoàng hậu, trước mặt bày một mâm lớn đầy thức ăn:
sườn bê nái, gà mái luộc, thân lợn rán và một khay chuối và rau đủ cho năm
người ăn. Ăn thục mạng không cần liều lượng, điều tiết, đó là lối khóc
thương đặc biệt của cô ta, còn tôi, tôi chưa bao giờ thấy cô biểu lộ sự
thương khóc thảm thiết đến như lúc đó. Tôi để nguyên quần áo nằm cạnh
cô, hầu như không nói một lời, và tôi cũng khóc theo lối của tôi. Tôi nghĩ
đến số phận tàn khốc của Santiagô Nasar đã kết thúc hai mươi năm sung
sướng không những bằng cái chết thảm hại mà còn bị mổ vụn thân hình, cơ
thể tan nát vung vãi khắp nơi rồi huỷ diệt. Tôi mơ thấy một người phụ nữ
bước vào phòng, trên tay bế một em bé gái, miệng nhai gau gáu, và những
hạt ngô bị nhai gần nát rơi xuống chiếc áo ngủ. Người phụ nữ nói với tôi:
Con bé nhai như thể chuột chũi, hơi vô ý một chút, hơi thảm thương một
chút. Liền đó tôi cảm thấy có những ngớn tay vồn vã cởi những chiếc khuy
áo của tôi, rồi tôi cảm thấy mùi hương nguy hiểm của con thú dữ yêu
đương áp sát vào lưng, tôi thấy như mình chìm ngập lún dần trong những
khoái cảm thú vị trên những địa bàn chuyển động dịu dàng âu yếm của cô.
Nhưng bất thần cô ta sững lại, ho lên mấy tiếng như từ đâu xa lắm và như
