Ngài đại tá giật lấy chú gà khỏi tay anh ta. “Chào anh!” ngài nói. Ngài
không nói thêm gì nữa, bơi lúc ấy ngài cảm động tới phát run lên vì tiếng
tim chú gà chọi đập thình thịch và sôi nỗi. Ngài nghĩ rằng, chưa bao giờ ở
trong tay mình lại có một vật quá sống động như vậy.
- Thưa đại tá, lúc ấy ngài không có nhà! – Hécmăng nói, đôi mắt anh
chơm chớp.
Một tràng hoan hô nữa cắt ngang câu chuyện của anh. Ngài đại tá cảm
thấy minh bình tĩnh hơn. Ngài đi trở ra, không nhìn ai, hơi lúng túng trước
những tiếng la thét và hoan hô của đám đông. Ngài đi ra đường cái, nách
kẹp chú gà chọi.
Cả làng – những người dưới đáy – đổ xô ra nhìn ngài đi với đám học trò
nhỏ chạy theo sau. Tại góc phố quảng trường, một người da đen khổng lồ
với con rắn sống cuộn ở cổ đứng trên một chiếc bàn đang bán thuốc không
có giấy phép. Một đám người khá đông, từ bến cảng trở về, đứng ùn lại
nghe anh ta rao thuốc. Nhưng, khi ngài đại tá nách kẹp chú gà đi qua, thì
mọi người lại hướng sự chú ý về phía ngài. Con đường về nhà ngài chưa
bao giờ lại dài như thế.
Ngài không ân hận gì cả. Đã từ lâu rồi, cái làng này cứ im lìm trong
không khí ngột ngạt, cứ quằn quại suốt mười năm lịch sử. Nhưng cái buổi
chiều ấy – lại một buổi chiều thứ Sáu ngài không có thư – dân chúng trong
làng đã tỉnh thức. Ngài đại tá nhớ lại một thời kỳ khác. Ngài như nhìn thấy
chính mình cùng vợ và con trai đứng che ô dưới trời mưa xem biểu diễn
xiếc. Ngài nhớ tới các thủ lĩnh của Đảng mình, đầu chải bóng lộn, tề tựu
ngay tại sân nhà mình phe phẩy chiếc quạt theo nhịp điệu của âm nhạc.
Trong tiếng trống ngực đập thình thịch, ngài sống lại những giây phút ấy.
