100
PB
thể là đàn bầu?)
. Lời ca hòa với tiếng đàn, khi hát thì ngân “rí ron” trước
(có thể
là lối hát rí ren?)
, sau mới hát lời. Dưới điện có các trò diễn xiếc, leo cột, múa
rối đầu gậy, lại có kẻ mặc quần gấm cởi trần vừa nhảy nhót vừa hò hét. Đàn
bà đi chân đất, móng tay ở mười ngón cái dài cái ngắn […] Hơn mười người
đàn ông đều cởi trần, khoác vai nhún chân, đi thành vòng tròn hát một hồi
lâu. Ở mỗi hàng có một người giơ tay thì hơn mười người khác đều giơ tay,
khi buông tay cũng thế. Ca khúc thì có các bài Trang Chu mộng điệp, Bạch
Lạc thiên mẫu biệt tử, Vi sinh ngọc tiêu, đạp ca, hạo ca. Riêng bài Thán thế
thời thê thiết nhất, song nghe không thể hiểu được. Khi tấu đại nhạc trên
điện trong buổi đại yến thì dàn nhạc được tấu ở sau hành lang, không nhìn
thấy nhạc cụ và nhạc công. Mỗi khi chuốc rượu thì lớn tiếng hô tấu khúc
nhạc nào đó, người dưới hành lang liền ứng tiếng tấu lên. Các khúc nhạc
có khúc Giáng hoàng long, Nhập hoàng đô, Yến Dao trì, Nhất giang phong,
âm điệu rất cổ, nhưng ngắn gặt
(1)
.
Tượng vũ công thời Lý trên bệ đá chùa Hoa Long, xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Lộc,
Thanh Hóa (Ảnh: TQĐ).
1. (Trung) Nguyên thi kỷ sự - An Nam tức sự. Tr.180. Nguyên văn: 嘗宴于其集賢殿,男優女倡各十人,
皆地坐,有琵琶、筝、一絃之屬。其謳與絃索相和,歌則先哩
㖮而後詞。殿下有踢弄、上竿、杖頭
傀儡,又有錦袴裸其上體,跳擲號呶。婦人赤脚,十指爪槎枒起舞[…]男子十餘人,皆裸上體,聨
臂頓足,環繞而久歌之。各行一人舉手則十數人皆舉手,垂手亦然。其歌有莊周夢蝶、白樂天母别
子、韋生玉簫、踏歌、浩歌等曲。惟歎時世最愴惋,然漫不可曉。大宴殿上大樂則奏于廡下之後,
樂器及人皆不見。毎酌酒則大呼曰樂奏某曲,廡下諾而奏之。其曲曰降黄龍、曰入皇都、曰宴瑶
池、曰一江風,音調亦近古,但短促耳