Vâng, hẳn thế, Simmias đáp.
Ngô bối cũng đồng ý khi nhận thức xuất hiện trong trí theo cách đặc biệt đó
là nhớ lại? Bản nhân sẽ giải thích bản nhân định nói thế nào? Như thế này.
Khi một người nhìn, nghe hoặc bằng cách khác nhận ra cái gì, không những
biết cái đó, mà còn nghĩ tới cái khác, hiểu biết về cái đó không tương tự mà
khác biệt, ngô bối không có lý hay sao khi nói người đó hồi tưởng cái thứ
hai khi cái thứ hai xuất hiện trong trí?
Tiên sinh muốn nói thế nào? [d]
Lấy ví dụ. Biết một người đương nhiên là biết khác với biết cây đàn.
Dĩ nhiên.
A, quý hữu biết chuyện gì xảy ra với người yêu khi nhìn thấy cây đàn, bộ
quần áo, hay bất kể cái gì người yêu quen sử dụng? Khi nhận ra cây đàn,
người yêu cũng thấy xuất hiện trong trí hình ảnh chàng trai chủ nhân cây
đàn. Đó là hồi tưởng. Cũng như người nào đó vừa nom thấy Simmias liền
nhớ ra Cebes, và dĩ nhiên hàng ngàn trường hợp tương tự.
Trời! Vâng, hàng ngàn thật đấy, Simmias nói.
Bởi vậy khi nói hồi tưởng là ngô bối hàm ý loại kinh nghiệm bản nhân vừa
miêu tả, nhất là khi kinh nghiệm diễn ra lại liên hệ tới sự việc [e] khá lâu
không nhìn thấy bây giờ ngô bối quên rồi.
Chắc vậy.
Ờ, thế thì, tiên sinh tiếp tục, nhìn bức tranh con ngựa, cây đàn người nhìn
có liên tưởng người nào đó, hoặc người nào đó nhìn tấm hình Simmias có
nhớ ra Cebes không?
Chắc chắn.
