71
có chính xác không? Chúng có được căn cứ trên kinh nghiệm thực tiễn không?
Chứng có hợp lý không, hay chỉ là những nỗi sợ hãi phi lý?
Như tôi đã đề cập, chúng ta đã thu nhặt và mang theo trên người rất nhiều
bò trong những năm đầu đi học, thuở thiếu thời, và suốt thời kỳ thanh niên. Và
chúng ta đã mang chúng theo mình quá lâu đến nỗi đã thừa nhận chúng như những
sự thật hiển nhiên. Dù chúng ta tự nguyện vơ lấy, hay để ai đó gán cho mình,
những con bò này đều được ngụy trang dưới các ý tưởng khiến chúng ta toàn tâm
toàn ý tin là thật.
Tôi đặc biệt nhớ Ivan, một nhà quản trị trẻ; trong lúc tiến hành bước thứ
nhất này anh nhận thấy mình đã phụ thuộc rất nhiều vào lời biện bạch đáng xấu
hổ “Tôi bận túi bụi”. Đây là lời đáp trả thông thường nhất của anh đối với bất cứ
một đề xuất mới hay một sáng kiến quan trọng nào được đưa đến cho anh. Nghĩ
kỹ lại, anh thừa nhận rằng lời nói này của mình ẩn giấu một vấn đề lớn lao hơn
nhiều. Lời biện bạch đó thực ra là một sự thoái thác hoàn hảo của anh khi phải
đối mặt hoặc phải giải quyết những dự án mới. Những kinh nghiệm trước đây
trong cuộc sống của con người trẻ tuổi này đã cấy vào anh một nỗi sợ vô lý về
khả năng quản lý của mình hoặc khả năng cáng đáng những dự án tầm cỡ. Đối
với những dự án nhỏ thì không sao, nhưng những dự án lớn luôn làm anh sợ hãi.
Trong trường hợp của anh, con bò thật sự không phải là việc không có thời gian
rảnh, mà là sợ thất bại và sự thiếu tự tin đối với năng lực bản thân.
Ivan đã làm theo tất cả các bước được liệt kê ở đây và đã có thể thoát khỏi
thái độ mà anh luôn mang theo bên mình do hậu quả của một số lần thất bại anh
phải đối mặt trong quá khứ.
Có phải những lời biện hộ của bạn còn đang che giấu những gì đó nghiêm
trọng hơn? Ví dụ, việc bạn thường xuyên trễ hẹn không phải do kẹt xe hay liên
quan gì đến mưa nắng mà là kết quả của việc bạn bị lôi cuốn quá mức, mà điều
này lại có thể là do bạn chưa có mục tiêu rõ ràng. Bạn thấy đấy, không có một
mục tiêu rõ ràng khiến chúng ta không thể tập trung được. Nếu bạn liều lĩnh để
đầu óc bị phân tâm, ba phải, hay ôm đồm quá nhiều việc, bạn sẽ luôn luôn bị trễ.
Do đó giải pháp cho vấn đề của bạn có thể không phải là đi sớm mười phút đối
với các cuộc hẹn của mình, mà là dành thời gian nhận dạng rõ các mục tiêu cá
nhân và đặt ưu tiên thực hiện.
Đó là lý do bạn cần phải đào sâu và tìm tòi sự thật ẩn phía sau những con
bò của mình. Nếu bạn nhận ra một lời biện hộ, một sự phân trần hay sự khái quát
hóa mà bạn thường đưa ra không phản ánh một sự đánh giá đúng của hiện thực,
hãy ngay lập tức loại bỏ nó ra khỏi từ vựng của mình. Bước thứ hai này sẽ giúp
