CHÚ THÍCH
Henry VIII (1491-1547) được coi là một trong những vị vua lôi cuốn
nhất từng ngự trên ngai vàng nước Anh, có công tách Giáo hội Anh quốc ra
khỏi Giáo hội Công giáo La Mã. Ông có sáu đời vợ, hai trong số đó bị chặt
đầu, một người qua đời sau khi sinh hai hoàng tử, hai người bị hủy hôn.
Ted Hughes (1930-1998): nhà thơ người Anh hay dùng muông thú
và thiên nhiên hoang dã làm ẩn dụ trong tác phẩm.
Nguyên bản dùng từ “response”: trong các buổi cầu kinh là những
lời nói hoặc hát của giáo đoàn (hoặc người dự lễ) đáp lại lời mục sư hoặc
người điều khiển ca đoàn theo nghi thức tế lễ.
Hans Holbein: họa sĩ người Đức thời Phục hưng, rất nổi tiếng với
tranh chân dung.
Nguyên bản dùng cụm từ “single-parent family”, nghĩa là gia đình
chỉ có bố hoặc mẹ.
Câu nói của triết gia Ludwig Willgenstein được tác giả viết hơi
khác đi “Whereof we cannot speak, thereof must we remain silent.” (Điều
gì ta không thể nói, ta phải giữ im lặng).
“Weltanschauung”, tiếng Đức trong nguyên bản.
Tức là phong trào “Sturm und Drang” ở Đức hồi cuối thế kỷ 18.
Một sử gia không có thật.
Một người đàn ông và một người đàn bà: phim của đạo diễn Pháp
Lelouch, ra mắt năm 1966, nhạc phim của Francis Lai. Phim đoạt nhiều
